04.12.2015-ci tarixdə Günəşli yatağının 10 saylı Dərin Dəniz Özülündə (DDÖ) qəza nəticəsində itkin düşmüş işçilər barəsində məlumat

 

 

 

Azərbaycana son illər ərzində daxil olan milyardlarla dollarlıq məbləqlər ölkənin büdcəsi və Ümumdaxili məhsulunun sürətlə artmasına təkan verdi. Son iki il ərzində Azərbaycan Ümumdaxili məhsulun artması üzrə dünyada birinci yer tutur. Bu artımlar 2006-cı ildə təxminən 35, 2007-də isə 30,5 faiz təşkil etdi ki, bu, müasir dünya iqtisadiyyatı üçün inanılmaz bir sıçrayışdır. Elə onu demək kifayətdir ki, həmin illər dünyada bu göstəriciyə görə ikinci olan Ermənistanda artımın faizləri 11-12 idi. Əslində kənardan baxan bu rəqəmlərin nəticəsində ölkədə böyük bir iqtisadi artımın baş verdiyini zənn edə bilər. Lakin biz bilirik ki, bu artımın əsasını ölkədə neft hasilatının və dünyada qara qızıla olan qiymətlərinin sürətli artması təşkil edir. Dövlət statistikası bu illər ərzində Azərbaycanda iqtisadi artımın 6-7 faiz təşkil etdiyini bildirir ki, iqtisadçıların fikrincə bu artımın mühüm hissəsi istehsal olunan məhsulların qiymətinin artımı hesabına yarandı. Yəni real olaraq, Azərbaycanın dünyaya nümayiş etdirdiyi təsiredici rəqəmlərin arxasında heç nə durmayıb. Sadəcə olaraq, Allah sahillərində yaşadığımız dənizin altında bir sərvət yerləşdirib və son illər dünyada baş verən proseslər bu sərvətin bir çəlləyinə olan qiymətləri o qədər artırıb ki,

Hökumət hesabat-filan vermədən hər bir vətəndaşın üzərinə 284 dollar borc yığıb. Ötən ilin son rübündə Azərbaycanın xarici borcu 170 milyon dollar artaraq 2 milyard 441.9 milyon dollar olub. Bununla da ölkədə adambaşına düşən xarici borc keçən il 284 dollara çatıb. Sonuncu göstərici üzrə ötən ilin 1 oktyabrına olan vəziyyət 264 dollar təşkil edib. Bu o deməkdir ki, təkcə son rüb ərzində adambaşına düşən xarici borcumuz 20 dollar artıb. Son bir ilin artım göstəriciləri isə belədir: xaricdən alınan kreditlərin məbləği 1 milyard 972 milyon dollardan 2 milyard 441.9 milyon dollara, adambaşına düşən xarici borc isə 232.5 dollardan 283.9 dollara qalxıb. Yəni, bir il ərzində dövlətin ümumi borcu 470 milyon dollar, hər bir vətəndaşın xarici borcu isə 51.4 dollar çoxalıb. Heft pulları borca silinməyəcək ki?! Belə görünür ki, Azərbaycan hökuməti beynəlxalq maliyyə qurumlarından aldığı kreditlərin həcmini ildən ilə artırmağı problem saymır. İnsafən, hazırda ölkənin xarici borcu Ümumi Daxili Məhsulun həcminə nisbətdə elə də təhlükəli həddə deyil - 8.2 faiz təşkil edir. Amma məsələ burasındadır ki, kreditlərin əksər hissəsi investisiya layihələri (müxtəlif təmir-tikinti və yenidənqurma işləri) üçün ayrılır. Bu isə belə bir təhlükədən xəbər verir ki, xaricdən alınan borclar maddi gəlir gətirməyən sahələrə xərcləndiyindən gələcəkdə daha çox neft pulları hesabına ödəniləcək. Kreditlərin strukturunu təhlil etsək görərik ki, investisiya layihələri üçün alınan məbləğ ildən ilə artır,

243 milyonluq modul stansiya, 129 milyonluq körpü və daha nələr... Azərbaycanın dövlət büdcəsi artdıqca onun tərkibində "Dövlət əsaslı investisiya qoyuluşu" bölməsinə ayrılan vəsaitin həcmi də artır. Əgər ötən il dövlət büdcəsi 6.3 milyard manat, "investisiya qoyuluşu" xərcləri isə 1.9 milyard manat idisə, bu il 8.5 milyard manatlıq büdcənin 2.8 milyard manatı həmin bölmənin payına düşür. Bəs bu il büdcənin 33 faizini təşkil edən "investisiya xərcləri" hansı layihələr üçün nəzərdə tutulub? Gəlin, əvvəlcə "investisiya xərcləri"nin dövlət strukturları arasında necə bölüşdürüldüyünə nəzər salaq. "Əsaslı investisiya qoyuluşu" üzrə büdcə vəsaiti Nazirlər Kabinetinin sərəncamı ilə bölüşdürülür. Bu ilki bölgüyə dair sərəncama əsasən ən böyük pay Nəqliyyat Nazirliyinə düşür - 542 milyon manat. Nazirlik bu vəsait hesabına Bakıda və ölkənin müxtəlif inzibati ərazi vahidlərində 49 layihə həyata keçirməlidir. Bu layihələrin hər biri üçün isə kifayət qədər iri məbləğlər nəzərdə tutulub. Onlardan təkcə üçünü qeyd etməklə mənzərəni canlandırmağa çalışaq: - "Əzizbəyov" metrostansiyası dairəsində körpünün tikintisinə 77.6 milyon manat; - "Ramstor" mağazası yaxınlığındakı körpünün tikintisinə 51.3 milyon manat; - "Əzizbəyov" metrostansiyası dairəsindən aeroporta gedən 14 km.-lik avtomobil yolunun tikintisinə 100 milyon manat xərclənməlidir. "İnvestisiya xərcləri"nin iri payçıları "İnvestisiya xərcləri"ndə iri payı olan sonrakı dövlət strukturları isə bunlardır: * "Azərenerji" SC - 283.1 milyon manat; * Təhsil Nazirliyi - 196 milyon manat; * Prezident Aparatının İşlər İdarəsi - 127 milyon manat; * Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi - 111.150 milyon manat; * "Azərsu" SC - 110 milyon manat; * Gənclər və İdman Nazirliyi - 104 milyon manat; * İqtisadi İnkişaf Nazirliyi - 98 milyon manat; * Səhiyyə Nazirliyi - 94.5 milyon manat; * Bakı Metropoliteni İdarəsi - 80.5 milyon manat; * Meliorasiya və Su Təsərrüfatı SC - 80 milyon manat; * Dövlət Əmlak Komitəsi - 77.729 milyon manat; * "Bakıelektrikşəbəkə" SC - 70 milyon manat; * Fövqəladə Hallar Nazirliyi - 58.7 milyon manat; * Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi - 45 milyon manat; * "Azəriqaz" SC - 44.5 milyon manat; * Ədliyyə Nazirliyi - 40 milyon manat; * Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi - 40 milyon manat; * Bakı Şəhər İcra Hakimiyyəti - 40 milyon manat; * Onkoloji Elmi Mərkəz - 29.5 milyon manat; * Azərbaycan prezidenti yanında Tibb Xidməti - 28.4 milyon manat; * "Azal" Dövlət Konserni - 28.2 milyon manat; * Dövlət Xəzər Gəmiçiliyi - 27.7 milyon manat; * Xüsusi Dövlət Mühafizə Xidməti - 25.916 milyon manat; * Xarici İşlər Nazirliyi - 22.73 milyon manat; * Müdafiə Nazirliyi - 22 milyon manat; * Dövlət Sərhəd Xidməti - 21.75 milyon manat; * Ali Məhkəmə - 20 milyon manat; * Müdafiə Sənayesi Nazirliyi - 20 milyon manat və s... 20 milyon manatdan aşağı vəsait alası dövlət strukturlarını qeyd etməyə lüzum görmədik, çünki əks halda çox böyük siyahı alınar. *** Bəs, bu dövlət strukturları onlara ayrılmış vəsaitləri hansı işlərə xərcləməlidirlər? Hazirlər Kabinetinin təsdiqlədiyi bölgü üzrə sualın cavabını tapmağa çalışaq. "Azərenerji" aldığı vəsaitlə Səngəçal və Naxçıvanda modul tipli elektrik stansiyalarını, "Şəmkir" yarımstansiyasını, eləcə də Bakıda bir yarımstansiyanın ləğv edib və bir yenisini tikməlidir. Bunların içərisində ən çox vəsait Səngəçaldakı modul tipli elektrik stansiyasının (300 MVt gücündə) tikintisinə ayrılıb - 242.8 milyon manat. Təhsil Nazirliyi aldığı 196 milyon manatla respublikanın demək olar ki, bütün ərazisində orta məktəb,

Son bir neçə ildə neft ixracından əldə edilən iri gəlirlərin Azərbaycana daxil olması və müxtəlif sahələrə yönəldilməsi nəinki ölkəmizdə, həm də onun hüdudlarında kənarda maraqla izlənilir və şərh edilir. Bunu xüsusən xarici mətbuat səhifələrinə nəzər salanda demək olur. Xarici mətbuat neft pullarınnı xərclənməsi kimi həssas bir məsələyə kifayət qədər diqqət ayırır. Qərb mediasının diqqətindən Bakının öz namizədliyini 2016-cı ilin yay olimpiya oyunlarına sahiblik etmək üçün irəli sürməsi yayınmayıb. Məlum olduğu kimi, hazırda Bakı Rio de Janeyro,Tokyo, Madrid, Praqa, Doha və Cikago ilə birlikdə 2016-cı ilin oyunlarını qəbul etmək uqrunda mübarizəyə baş qoşub. Adı çəkilkən şəhərlərdən sonunçunu təmsil edən Amerikanın “The Chicago Tribune” qəzeti rəqib Bakının olimpiya şanslarına həsr edilmiş geniş məqalə dərc edib. Qəzetin əməkdaşı Aleks Rodriges Azərbaycanın gənclər və idman naziri Azad Rəhimovla söhbətində olimpiadanı Bakıda keçirmək ideyasının necə yarandığı ilə marqalanır ve məlum olur ki, bu ideya prezident İlham Əliyevə məxsusdur. Məqalədə deyilir : “ Bakıda keçirilən güləş üzrə dünya çempionatını izləyən prezident İlham Əliyev yanında oturan nazirə deyib: “Niyə biz 2016-cı il olimpiya oyunlarını Bakıda keçirmək üçün müraciət etməyək?“. Və bundan sonra olimpiya ideyası öz təstiqini tapır. Lakin “The Chicago Tribune” Bakının iddiasana bir qədər skeptik yanaşır. Amerika nəşri yazır ki “ Bakıda ciddi infrastruktir çatışmazlıqları hökm sürür, Azərbaycan paytaxtı dünyanın ən çirkli şəhərləri arasındadır. Lakin Əliyevin komandası bütün bu problemləri neftin hesabına aradan qaldıracaqlarına arxayındır. Rəsmilər deyirlər ki, neft gəlirləri hesabına stadionlardan tutmuş yeni yollara və otellərə qədər bütün zəruri infrastruktur qurulacaq. Hökümt üzvləri deyiblər ki,