NHMT - 2008-ci il ərzində Azərbaycanın neft sektorunda insan hüquqlarının vəziyyəti

2008-ci il ərzində Azərbaycanın neft sektorunda insan hüquqlarının vəziyyəti

MÜƏLLİF: NHMT At: 24 Noyabr 2015

2008-ci il   ərzində Azərbaycanın neft sektorunda insan hüquqlarının vəziyyəti

Neftçilərin Hüquqlarını Müdafiə Təşkilatı İctimai Birliyi (NHMT İB) - neftçilərə  pulsuz hüquqi yardımlar edir. Məhkəmə proseslərinin monitorinqini aparır, proses zamanı hakimlər tərəfindən edilən hüquq pozuntuları və baş verən korrupsiya halları haqqında ölkə və beynəlxalq  ictimaiyyətə və müvafiq dövlət qurumlarına açıqlamalar verir. İnsan hüquqları, o cümlədən sosail-iqtisadi və əmək huquqlarına riayət olunması haqqında alternativ hesabatların hazırlanmasında iştiak edir

2008-ci il ərzində  Azərbaycan  Respublikasının neft sənayesində çalışan işçilər bir çox sahələrdə öz əmək, iqtisadi və sosial hüquqlarının bərpası ilə əlaqədar NHMT-nə müraciət etmiş və müxtəlif hüquqi yardımlar almışlar. Bu müddətdə  təşkilatın ofisində işçilərə hüquqi məsləhətlər verilmiş, müəssisə və dövlət orqnlarına müraciətlər edilmiiş, məhkəməyə iddialar hazırlanmış, telefon vasitəsi ilə və şifahi izahatlarla 1554 nəfərə yaxın işçiyə (ARDNŞ, Kaspian Şpyard, PCH,  Qreat Vali Drilinq Kompani, SDL, KENTEK, MqDermott, Çin Milli Karataj Şirkəti, Riqblast və s.) sosial, iqtisadi və əmək  hüquqlarının bərpası ilə əlaqədar hüquqi  yardımlar göstərilmişdir.

 

2008-ci il  ərzində edilən  təşkilata daxil olan şikayətlərin sayı - 1554 nəfər

 

İşçilərin əmək qanunvericiliyi ilə nəzərdə tutulan əsas hüquqlarının pozulma səbəbləri və problemləri:

 

İşçilər:

  • İşçilərin öz huquqlarını,  xüsusən də əmək hüquqlarını kifayət qədər bilməməsi,
  • İşçilərin bu sahədə, əmək hüquqları sahəsində  kifayət qədər marifləndirilməməsi;
  • İşçilərin yerli məhkəmələr tərəfindən pozulmuş hüquqların bərpası ilə əlaqədar ədalətli və qanuni qərarların qəbul olunmasına inamın olmaması;

 

İşəgötürənlər:

  • İşəgötürənlər tərəfindən (ARDNŞ və  xarici şirkətlər tərəfindən) Azərbaycan Respublikası Əmək Məcəlləsinin 44.3, 45.4 və 47-ci maddələrinin pozulması və işəgötürənlər tərəfindən bu maddələrdə olan tələblərə əməl edilməməsi:

Əmək Məcəlləsinin 43-cü maddəsi: Əmək müqaviləsinin məzmunu və quruluşu qanunvericiliyin tələblərinə əməl edilməklə tərəflərin razılığı ilə müəyyən edilir. Əmək müqaviləsi bağlanarkən, həmçinin əmək münasibətlərinə xitam verilənədək bu Məcəllə ilə işçilər üçün müəyyən edilmiş hüquq və təminatların səviyyəsi azaldıla bilməz.

Əmək Məcəlləsinin 45.4-cü maddəsi: Əmək funksiyasının yerinə yetirilməsi şərtlərinə görə işin və ya göstərilən xidmətlərin daimi xarakterə malik olduğu qabaqcadan bəlli olduğu hallarda, əmək müqaviləsi müddəti müəyyən edilmədən bağlanmalıdır.

Əmək Məcəlləsinin 47-ci maddəsi: Əmək funksiyasının xüsusiyyətlərinə, onun icrasının şərtlərinə, müddətinə görə  işlərin (xidmətlərin) daimi xarakter daşımadığı hallarda əmək müqaviləsi müəyyən müddətə bağlanıla  bilər.

Neft sənayesində fəaliyyət göstərən müəssisələrdə  isə əmək funksiyasının yerinə yetirilməsi şərtlərinə görə işin və ya göstərilən xidmətlərin daimi xarakterə malik olduğu qabaqcadan bəlli olduğu hallarda işçilərlə müddətli əmək müqaviləsi  bağlanılır. Eyni zamanda əmək müqaviləsi bağlanılarkən, həmçinin əmək münasibətlərinə xitam verilənədək bu Məcəllə ilə işçilər üçün müəyyən edilmiş hüquq və təminatların səviyyəsi azaldılır. Daimi xarakter daşıyan iş və xidmətlərdə müddətli əmək müqavilələrinin bağlanmasında əsas məqsəd işçiləri qorxu və təzyiq altında saxlamaq, onları öz hüquqlarını tələb etməyə imkan verməmək ( belə müqaviləyə imza etmiş işçi çox gözəl bilir ki, hər hansa bir qanuni hüququnu tələb etdiyi halda qısamüddətli əmək müqaviləsinin müddəti başa çatan kimi onunla yeni əmək müqaviləsi bağlanılmadan işdən azad olunacaq), heç bir problem olmadan və müavinatlar ödəmədən onlarla istədikləri vaxt əmək müqaviləsinə xitam verməkdir.

  • İşəcgtürənlər tərəfindən (ARDNŞ və  xarici şirkətlər tərəfindən) Azərbaycan Respublikası Əmək Məcəlləsinin 68-76, 77-80-cı maddələrinin pozulması və işəgötürənlər tərəfindən bu maddələrdə olan tələblərə əməl edilməməsi: (əmək müqaviləsinə xitam verilməsi barədə əmrlərin qanunauyğun surətdə tərtib olunmaması, əmək kitabçasının və son haqq hesabın, təminatların ödənilməməsi, həmkarlar təşkilatının razılığının alınmaması)
  • İşəgötürənlər tərəfindən işçilərin əmək hüquqlarının məqsədli surətdə qəsdən və ya bilməyərək pozulması;
  • Məhkəmələrdə: işəgötürənlər tərəfindən işçilərin əmək hüquqlarını pozma sahəsində yol verdikləri qanunsuzluqları müxtəlif aqnunsuz vasitələrlə qoruması;
  • İşəqötürənlərin bu sahədə faliyyət qöstərən hüquqşunaslarının, kadr üzrə mütəxəssislərinin və dügər işçilərinin  öz rəhbərlərinə düzqün və qanuni olmayan rəylər verməsi və bu rəylərin verilməsində maraqlarının olması;

 

Həmkarlar İttifaqları Təşkilatları

Həmkarlar İttifaqları Təşkilatlarının əmək qanunvericiliynə riayət olunmasına ictimai nəzarətin zəif olması və işəgötürənlərdən əmək qanunvericiliyinin tələblərinə əməl etməsini tələb etməməsi. (ARƏM  maddə 309, Həmkarlar İttifaqı haqqında  Azərbaycan Respublikası qanunu);

 

Dövlət Əmək Müfəttişliyi

  • Əmək qanunvericiliyinə dövlət nəzarətini həyata keçirən Dövlət Əmək Müfəttişliyi tərəfindən: müfəttişlərin işçilərin bu sahədə olan pozulmuş əmək hüquqlarını qorumaması, bir çox hallarda isə qanunsuz qərarlar qəbul etməklə işçilərin vəziyyətlərini daha da pisləşdirmələri;
  • Əmək qanunvericiliyinə dövlət nəzarətini həyata keçirən Dövlət Əmək Müfəttişliyi tərəfindən sübuta ehtiyacı olmayan şükayətlərdə 90 faizdən yuxarı olmaqıa işəgötürənlərin xeyrinə qanunsuz qərarların qəbul edilməsi;

 

Mətbuat, televiziya və digər kütləvi informasiya vasitəiəri

Mətbuat, televiziya və digər kütləvi informasiya vasitəiərinin bu sahədə marifləndirmə işlərini zəif aparması

 

Qeyri hükumət təşkilatları

Qeyri hükumət təşkilatları tərəfindən bu sahədə ictimai nəzarətin zəif olması.

 

Məhkəmələr:

  • Əksər hallarda məhkəmələrin iddialar üzrə mübahisələri mahiyyəti üzrə araşdırmamaları, notariart orqanları kimi işəgötürənlər tərəfindən təqdim olunmuş sənədlərin həqiqiliyi araşdırılmadan formal olaraq onları təsdiq etmələri və işəgötürənlərin qanunsuz əmr və qərarlarının hüquqi cəhətdən rəsmiləşdirilməsi və işçilərə böyük maddi və mənəvi ziyanın vurulması. Məsələn: məhkəmələr əmək müqaviləsinə xitam verilməsi haqqında əmrlər təqdim olunarkən bu əmrlərin verilməsinə səbəb olan halları və bu halların qanunauyğun olmasını araşdırmır, işəgötürən tərəfindən əmək müqaviləsinin ləğv edilməsinin zəruriliyini əsaslandıran hallara diqqət vermir, bu işlərə dair espertiza keçirmir və ya ekspert rəyi alınmır, sənədlərin həqiqiliyi araşdırılmır və əmrlərin olması əsasında formal qərarlar qəbul edilir. Məhkəmələr heç bir araşdırma aparmadan təqdim olunmuş sənədləri notariat orqanları kimi təsdiq etməklə öz içlərini bitmiş hesab edir.
  • Məhkəmə Hakimlərinin Əmək Məcəlləsini və əmək qanunvericiliyinin tələblərini və şərtlərini  kifayət qədər bilməməsi;
  • Məhkəmə hakimləri tərəfindən əmək  qanunvericiliyi barədə olan normativ hüquqi Aktlara digər normativ hüquqi Aktlara nisbətən (məsələn Cinayət Məcəlləsinə, Mülki Məcəllə və s.) az əhəmiyyət vermələri və işəgötürənlər tərəfindən bu hüquq pozmalarını qanun pozuntusu kimi qəbul etməmələri;
  • Məhkəmə Hakimlərinin işəgörürənlərin xeyrinə qərarlar qəbul etməsində maraqlı olması;
  • Həyat üçün yüksək təhlükə mənbəyi olan işlərdə çalışan işçilərin işəgötürənlər tərəfindən icbari sığorta olunmaması  və Azərbaycan Respublikası Əmək Məcəlləsinin 225-ci maddəsinin şərtlərini pozması;

Nəticədə: həm hüquqi bilik və həm də maddi tərəfdən işəgötürəndən zəif olan və açıq-aşkar hüquqları pozulan işçi öz hüququnu qorumaq istədikdə, onun bu hüquqlarını pozan işəgötürənə qarşı deyil, bu mübahisədə bitərəf olmalı olan, yalnız əmək qanunvericiliyinə ictimai və dövlət nəzarətini, ədalət mühakiməsini həyata keçirməli olan orqanlarla: Həmkarlar İttifaqları Təşkilatları, Dövlət Əmək Müfəttişliyi, Məhkəmə hakimləri və sair orqanlarla üzbəüz qalır. Bu orqanlar isə əksər hallarda öz vəzifə və funksiyalarını unudaraq işəgötürənin təmsilçisi və maraqlarını qoruyan tərəf kimi çıxış edirlər.

 

2008-ci il  ərzində işdən azad olunanların sayı :

2008-ci il  ərzində işçilərin əmək hüquqlarını pozan şirkətlər.

 

ARDNŞ üzrə:                                                                                                           Xarici şirkətlər üzrə:                                                                                          

 

1.  Neft Daşları NQÇİ                                                                                          1.   Kaspian Şpyard şirkəti

2.  Bibiheybətneft NQÇİ                                                                                      2.   Riqblast şirkəti.

3.  Sosial İnkişaf İdarəsi                                                                                       3.   KBR şirkəti.

4.  Dövlət Elmi Tədqiqat Lahiyə İnstitutu.                                                          4.   Qreat Vali Drilinq Kompani.

5.  Dərin Özüllər zavodu                                                                                      5.   Firkroft şirkəti

 

 Neft layihələrini reallaşdıran xarici şirkətlərdən (podratçı,subpodratçı və s) azad olunan işçilərin sayı---------------------------------

ARDNŞ-dən--------------

 

  • Məhkəmə işlərinin nəticələri.

 

 

2008-ci il ərzində  NHMT  tərəfindən edilən hüquqi yardım nəticəsində  28 nəfər iddia ərizəsi ilə məhkəməyə  müraciət edib. 

 

  

1.       Təmin olunan iddialar      ---------------------------------------------------------------- -----------------------------------------------14

 

1.1   Əmək haqqının və müavinatların ödənilməsi ilə əlaqədar     -------------- ---------------------------------------------- --       9 nəfər     

1.2.  Mənzil növbəsinə bərpa                                                      --------------------------  ----------------------------------------   --1 nəfər

1.3.  1şə bərpa   --------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------------ -- 1 nəfər

1.4.  Əmək xəsarəti ilə əlaqədar müavinatların ödənilməsi------------------------------- --------------------------------------        --2 nəfər

1.5.  Qismən ödənilmiş əmək haqqı----------------------------------------------------------------------------------------------------   -- 1nəfər

 

2.        Təmin olunmayan iddialar:-------------------------------------------------------------------------------------------------------------5

 

2.1   Əmək haqqının və müavinatların ödənilməsi ilə əlaqədar   -------------------------------------------------------------------  --2 nəfər

2.2.  İşə bərpa ilə əlaqədar------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 2 nəfər 

2.3.  mənzildən çıxarılma----------------------------------------------------------------------------------------------------------------   -- 1nəfər

 

3.      Davam edən məhkəmə işləri--------------------------------------------------------------------------------------------------------3 nəfər

 

3.1     işə bərpa ----- ------------------------------------------------------------------ -----------------------------------------------------  2 nəfər

3.2     əmək xəsarəti--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1 nəfər

 

4.     Məhkəməyə hazırlıq mərhələsində təmin olunub:------------------------------------------------------------------------------6 nəfər

 

4.1.   İşə bərpa---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------2 nəfər

4.2.   Əmək haqqının və müavinatların ödənilməsi ------------------------------------------------------------------------------------- 4 nəfər

 

CƏMİ -                    ------------------------------------------------------------------------ ----------------------------------------------  28 nəfər

 

 

 

 

Neftçilərin Hüquqlarını Müdafiə Təşkilatı tərəfindən işçilərin əmək hüquqları sahəsində məhkəmə proseslərinin monitorinq aparılmışdır.

 

1.  İddiaçı:  Gözəlov Elşən.

  • İddianın predmeti -  əmək haqqının ödənilməsi.
  • Cavabdeh - Kentek Şirkəti.
  • Baxılıb: Səbail rayon və Bakı Apellyasiya məhkəməsində. hakim: Araz Hüseynov. Məhkəmə kollegiyasının sədri - İlqar Dəmirov
  • Apellyasiya Şikayəti təmin olunmayıb.

 

2.  İddiaçı – Rəşid Məhərrəmov.

  • iddianın predmeti - İşə bərpa və  məcburi iş buraxmaya görə əmək haqqının ödənilməsi.
  • Cavabdeh – H. Əliyev adına Dərin Özüllər Zavodu.
  • Baxılıb – Bakı şəhər Qaradağ rayon məhkəməsində. Hakim İsmayıl Xəlilov.
  • İddia təmin olunmayıb.

 

3.  İddiaşı- Rəşad Ramazanov.

  • Cavabdeh -- KCA Deutaq Caspian Limited” şirkəti.
  • Iddianın predmeti --“Əmək haqqının, əmək qabiliyyətinin müvəqqəti itirilməsinə görə müavinatın, məzuniyyət pulunun, sığorta pulunun ödənilməsi və əmək xəsarəti ilə əlaqədar müvafiq işlə təmin olunma;
  • İddia Ərizəsinə Bakı Şəhər Səbail rayon Məhkəməsində baxılıb.Hakim Fuad Hüseynov.
  •  İddia təmin olunmayıb.

 

4.  İddiaçı: Tarverdiyev Məmməd

  • iddianın predmeti – mənzil növbəsinə bərpa
  • Cavabdeh –Bibiheybətneft NQÇİ
  • Baxılıb – Bakı şəhər Səbail rayon məhkəməsində. Hakim Famil Nəsibov.
  •  İddia təmin olunub.

 

5.  İddiaşı- Aytən Cəbrayılova.

  • Cavabdeh --KBR şirkəti.
  • Iddianın predmeti --“ İşə bərpa, məcburi iş buraxmaya görə əmək haqqının, əmək qabiliyyətinin müvəqqəti itirilməsinə görə müavinatın, məzuniyyət pulunun və dəymiş zərərlə əlaqədar müavinatın ödənilməsi”
  • İddia Ərizəsinə Bakı Şəhər Yasamal rayon və Bakı Apellyasiya Məhkəməsində baxılıb. Hakim: Sveta Əhmədova: Kollegiya sədri: Ülvi Mayılov.
  • İddia təmin olunub.

 

6.  İddiaçı: Şahbaz Məmmədov.

  • Cavabdeh – ARDNŞ, Neft Daşları NQÇİ.
  • Iddianın predmeti: “əmək xəsarəti ilə əlaqədar xüsusi Tibbi xidmətə görə müavinatın ödənilməsi;
  • İddia Ərizəsinə Bakı Şəhər Səbail rayon Məhkəməsində baxılıb. Hakim Famil Nəsibov.
  • İddia təmin olunub

 

7.  İddiaçı: Rasim Bayramov.

  • Cavabdeh –“ BP” və “ BOS Şelf”  şirkətləri.
  • Iddianın predmeti --“ əmək müqaviləsinə xitam verilməsi ilə əlaqədar 3 aylıq müavinatların ödənilməsi”.
  •  İddia Ərizəsinə Bakı Şəhər Səbail rayon Məhkəməsində baxılıb.Hakim Fuad Hüseynov.
  •  İddia təmin olunub.

 

8.   İddiaçı: Taryel Tağıyev.

  •  Cavabdeh: Riqblast şirkəti.
  •  Iddianın predmeti --“ əmək müqaviləsinə xitam verilməsi ilə əlaqədar 3 aylıq müavinatların ödənilməsi”.
  •  İddia Ərizəsinə Bakı Şəhər Səbail rayon Məhkəməsində baxılıb.Hakim Fuad Hüseynov.
  •  İddia təmin olunub.

 

9.   İddiaçı: Fuad Qasımov

  •  Cavabdeh: Riqblast şirkəti.
  •  Iddianın predmeti --“ əmək müqaviləsinə xitam verilməsi ilə əlaqədar 3 aylıq müavinatların ödənilməsi”.
  •  İddia Ərizəsinə Bakı Şəhər Səbail rayon Məhkəməsində baxılıb.Hakim Fuad Hüseynov.
  •  İddia təmin olunub.

 

10.  İddiaçı: Əliyev Xaliq

  •  Cavabdeh: Riqblast şirkəti.
  •  Iddianın predmeti --“ əmək müqaviləsinə xitam verilməsi ilə əlaqədar 3 aylıq müavinatların ödənilməsi”.
  •  İddia Ərizəsinə Bakı Şəhər Səbail rayon Məhkəməsində baxılıb.Hakim Fuad Hüseynov.
  •  İddia təmin olunub.

 

11.  İddiaçı: Həbibov Hüseyn.

  •  Cavabdeh –“ BP” və “ BOS Şelf”  şirkətləri.
  •  Iddianın predmeti --“ əmək müqaviləsinə xitam verilməsi ilə əlaqədar 3 aylıq müavinatların ödənilməsi”.
  •  İddia Ərizəsinə Bakı Şəhər Səbail rayon Məhkəməsində baxılıb.Hakim Fuad Hüseynov.
  •  İddia təmin olunub.

 

12.  İddiaçı: Əliyev İntiqam

  •  Cavabdeh –“ BP” və “ BOS Şelf”  şirkətləri.
  •  Iddianın predmeti --“ əmək müqaviləsinə xitam verilməsi ilə əlaqədar 3 aylıq müavinatların ödənilməsi”.
  •  İddia Ərizəsinə Bakı Şəhər Səbail rayon Məhkəməsində baxılıb.Hakim Fuad Hüseynov.
  •  İddia təmin olunub.

 

13.  İddiaçı: Mustafayev Fariz.

  •  Cavabdeh –“ BP” və “ BOS Şelf”  şirkətləri.
  •  Iddianın predmeti --“ əmək müqaviləsinə xitam verilməsi ilə əlaqədar 3 aylıq müavinatların ödənilməsi”.
  •  İddia Ərizəsinə Bakı Şəhər Səbail rayon Məhkəməsində baxılıb.Hakim Fuad Hüseynov.
  •  İddia təmin olunub.

 

14. İddiaçı: Bəşirov İlham

  •  Cavabdeh –“ BP” və “ BOS Şelf”  şirkətləri.
  •  Iddianın predmeti --“ əmək müqaviləsinə xitam verilməsi ilə əlaqədar 3 aylıq müavinatların ödənilməsi”.
  •  İddia Ərizəsinə Bakı Şəhər Səbail rayon Məhkəməsində baxılıb.Hakim Fuad Hüseynov.
  •  İddia təmin olunub.

 

15. İddiaçı: Qarayev Gəray

  •  Cavabdeh –“ BP” və “ BOS Şelf”  şirkətləri.
  •  Iddianın predmeti --“ əmək müqaviləsinə xitam verilməsi ilə əlaqədar 3 aylıq müavinatların ödənilməsi”.
  •  İddia Ərizəsinə Bakı Şəhər Səbail rayon Məhkəməsində baxılıb.Hakim Fuad Hüseynov.
  •  İddia təmin olunub.

 

16. İddiaçı: Şahqulu Muradov

  • Cavabdeh – ARDNŞ, Neft Daşları NQÇİ.
  • Iddianın predmeti: “əmək xəsarəti ilə əlaqədar xüsusi Tibbi xidmətə görə müavinatın ödənilməsi;
  • İddia Ərizəsinə Bakı Şəhər Səbail rayon Məhkəməsində baxılıb. Hakim Famil Nəsibov.
  • İddia təmin olunub

 

17. Cavabdeh: Zamanov Soltan.

  • iddianın predmeti – mənzil növbəsindən çıxarılma.
  • iddiaçı – ARDNŞ-nin Sosial İnkişaf İdarəsi.
  • Baxılıb – Bakı Apellyasiya məhkəməsində. Hakim: kollegiya sədri Gündüz Quliyev.
  •  Apellyasiya Şikayəti təmin olunmayıb.

 

18. İddiaçı: Məlikov Mahmud.

  • Cavabdeh – EF MMC
  • Iddianın predmeti: --“İşə bərpa, məcburi iş buraxmaya görə əmək haqqının, məzuniyyət pulunun və dəymiş zərərlə əlaqədar müavinatın ödənilməsi”
  • İddia Ərizəsinə Bakı Şəhər Nəsimi rayon Məhkəməsində baxılıb. Hakim Xuraman Məhərrəmova.
  • İddia qismən təmin olunub

 

19. İddiaşı - Orucov Firdovsi.

  • Cavabdeh --BP, Firxford şirkətləri.
  • Iddianın predmeti --“İşə bərpa, məcburi iş buraxmaya görə əmək haqqının, məzuniyyət pulunun və dəymiş zərərlə əlaqədar müavinatın ödənilməsi”
  • İddia Ərizəsinə Bakı Şəhər Səbail rayon və Bakı Apellyasiya Məhkəməsində baxılıb. Hakim: Araz Hüseynov. Kollegiya sədri: Etibar Nəbiyev.
  • İddia təmin olunmayıb.

 

20. İddiaçı – Qarayev Neman.

  • Cavabdeh – Kaspian Şpyard şirkəti.
  • Iddianın predmeti --“İşə bərpa, məcburi iş buraxmaya görə əmək haqqının, son haqq hesabın və dəymiş zərərlə əlaqədar müavinatın ödənilməsi”
  • İddia Ərizəsinə Bakı Şəhər Səbail rayon məhkəməsində baxılır. Hakim Kəmalə Əmirxanova.
  • İddia Bakı Şəhər Səbail rayon məhkəməsinin icraatındadır.

 

21. İddiaçı – İxtiyar Hüseynov.

  • Cavabdeh – Kaspian Şpyard şirkəti.
  • Iddianın predmeti --“İşə bərpa, məcburi iş buraxmaya görə əmək haqqının, son haqq hesabın və dəymiş zərərlə əlaqədar müavinatın ödənilməsi”
  • İddia Ərizəsinə Bakı Şəhər Səbail rayon məhkəməsində baxılır. Hakim Nurəddin Bağırov.
  • İddia Bakı Şəhər Səbail rayon məhkəməsinin icraatındadır.

 

22.  İddiaçı: Asif İbrahimov.

  • Cavabdeh – Riqblast şirkəti
  • Iddianın predmeti: “əmək xəsarəti ilə əlaqədar İZ (İstehsalat Zədəsi) Aktının Dövlət Əmək Müfəttişliyinin Təhqiqat Komissiyasının Aktına və əmək qanunvericiliyinə uyğun tərtib edilməsi).
  • İddia Ərizəsinə Bakı Şəhər Səbail rayon Məhkəməsində baxılır.
  • İddia Bakı Şəhər Səbail rayon məhkəməsinin icraatındadır

 

NHMT İB –nə müraciət  olunan şikayətlərin bir qismi  məhkəməyə  qədər  təşkilat tərəfindən göstərilən hüquqi yardım əsasında təmin olunub:

 

№

Şikayət ərizələri haqqında məlumat

say

1

Təşkilatın göstərdiyi hüquqi yardım əsasında  həllini tapmış şikayətlərin sayı (əmək,iqtisadi və sosial  hüquqlarının pozulması ilə əlaqədar)

 

 

2.

 Baxılmaqda olan şikayətlər (məhkəmə icraatında olan)

   3

 3

Hüquqi əsası olmayan şikayətlərin sayı 

 17

 

Cəmi

 

 

  • Xarici neft şirkətlərində  insan hüquqlarını pozulması  (mövcud vəziyyət).

 

  1. ARDNŞ,  Neft və Qaz sənayəsi işçilərinin Respublika Həmkarlar Komitəsi Komitəsi və BP arasında bağlanmış AÇG layihəsi üzrə 5  fevral  2007-ci il tarixli Protokol razılaşmasının  (3 aylıq əmək haqqının  və müavinətlərin verilməsi ilə əlaqədar) pozulması,bu protokolda və ARƏM-nin  77-ci maddəsində nəzərdə tutulan təminatların xarici şirkətlərin rəhbərləri tərəfindən yerinə yetirilməməsi və süründürməçilik hallararına yol verilməsi. Bu  il ərzində daxil olan şikayətlərin və məhkəmə mübahisələrinin əksəriyyəti 5 fevral  2007-ci il tarixli Protokol razılaşmasının yerinə yetirilməməsi ilə əlaqədar olub.
  2. Azərbaycan Respublikası Əmək Məcəlləsinin 83.2,  87.3,  172.4  və sair maddələrinin və digər normativ  hüquqi aktların işəgötürən tərəfindən pozulması (əmək müqaviləsinə xitam verilməsi barədə əmrin surətinin, əmək kitabçasının və son haqq-hesabın əmək müqaviləsinə xitam verilərkən  sonuncu iş günü  işçiyə verilməməsi və ya ümumiyyətlə verilməməsi). Bu sənədlərin vaxtında  işçiyə verilməməsi  onu bir ay müddətində məhkəməyə müraciət etmə hüququndan məhrum edir (ARƏM maddə 296) və işçilər üçün digər əlavə və süni problemlər yaradır.
  3. Azərbaycan Respublikası Əmək Məcəlləsinin 3 -5,  16,  42-53, 68 - 79,  80 - 88   və sair maddələrinin işəgötürənlər tərəfindən  kobud  surətdə pozulması və işçilərlə əmək müqaviləsi  əvəzinə  (ARƏM –ə uyğun)   mülkü hüquqi müqavilə olan podrat müqaviləsinin (Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsinə uyğun) bağlanması və bununla da işəgötürənlərlə əmək münasibətlərində olan işçilərin  Əmək Məcəlləsində göstərilən hüquq və təminatlardan sünü surətdə məhrum edilməsi  (Binəqədi Oyl, PCL, Nobel oyl ,CSS, Baker Huqnes və s.)

4. Azərbaycan Respublikasının « Əmək Miqrasiyası haqqında Qanunun» pozulması:   İşçi miqrantların  qeydiyyata alınmaması; ( Binəqədi Oyl, Kaspian Şpyard, Maqdermot, PCH, Tekfen,  BossŞelf   və s.)

4. Çarşabla işə gəldiyinə görə təqib olunma və işçi ilə əmək müqaviləsinə xitam verilmə. (BP-nin Təchizat bazası - CSM şirkəti)

5. Azərbaycan Respublikası Əmək Məcəlləsinin 16, 127, 240-246-cı maddələrinin pozulması – Əmək Məcəlləsi ilə qadınlara verilmiş hüquq və təminatlarının işəgötürənlər tərəfindən pozulması. (KBR şirkəti)

6. Əmək müqaviləsini qul Bazarı ilə səhv salaraq və AR ÄM - nin  45 və 47 - ci  maddələrini pozub  işçilərlə 7  ,11 gün və bir ay müddətində  əmək müqaviləsinin bağlanması (SDL, Kaspian Şpyard, KENTEK, Çin Milli Karataj şirkəti, Yurest Səport Servises İnterneşnl Limited şirkəti və sair)

7. Nazirlər Kabinetinin 9 yanvar 2003-cü il tarixli 3 saylı qərarının pozulması.  Əmək xəsarəti aldığına görə İZ ( İstehsalat Aktı) aktı verilməsinə baxmayaraq işəgötürən tərəfindən müvafiq ödəmələrin aparılmaması. ( Rüqblast, MaqDermott, PCH, Neft Daşları və sair şirkətlər)

8. Azərbaycan Respublikası Əmək Məcəlləsinin 44, 49, 51, 68 - 76, 83, 84, 90, 164, 165-Cİ (Əmək müqaviləsinin bağlanmaması və ya bir nüsxəsinin işçiyə verilməməsi, sınaq müddətinin pozulması, əmək müqaviləsinə qanunla nəzərdə tutulan qaydada xitam verilməməsi, əmrin surətinin, əmək kitabçasının və son haqq-hesabın əmək müqaviləsinə xitam verilərkən  sonuncu iş günü  işçiyə verilməməsi və ya ümumiyyətlə verilməməsi müvafiq əmrin yazılı surətdə tərtib edilməməsi, işçilərin normadan artıq işlədilməsi və əmƏK HAQQINNIN İKİQAT ÖDƏNİLMƏMƏSİ) və s maddələrinin qobud şirkətdə pozan xarici şirkətlər. SVİFT Encinirinq, Binəqədi Oyl, Kaspian Şpyard, Kentek, RiqBlast, Cin Milli Karataj Şirkəti, SDL, PSL və sair şirkətlər.

9. ARDNŞ mnüəssisələrinin Azərbaycan Əmək Məcəlləsinin 44.3, 45.4-cü və 47-Cİ MADDƏLƏRİNİ   pozması  nəticəsində hər il  çoxlu sayda «arzuedilməz»  işçi  iş yerini itirir. Bu sahədə işçilərin ən çox və sistemli surətdə hüquqlarını pozan müəssisə ARDNŞ-nin H. Əliyev adına Dərin Özüllər Zavodu olmuşdur. Bu müəssisədə bütün işçilərlə 3 aylıq, 6 aylıqvə ən yaxşı halda isə 1 il müddətinə müddətli əmək müqaviləsi bağlanılıb. NHMT-nın müraciəti əsasında bu müəssisədə və ARDNŞ-nin “Azərneftyanacaq” zavodunda əmək qanunvericiliyinə dövlət nəzarətini həyata keçirən Dövlət Əmək Müfəttişliyinə tərəfindən yoxlamalar aparılmışdır. ARDNŞ-nin H. Əliyev adına Dərin Özüllər Zavodunun bu sahədə hüquqlarını pozduğu işçisinin Qaradağ rayon məhkəməsində hüquqları qorunmuşdur.

10. Azərbaycan Əmək Məcəlləsinin 44.3-cü maddəsinin pozulması (Əmək müqaviləsi yazılı formada bağlanır. Tərəflərin razılığı ilə əmək müqaviləsi bu Məcəlləyə əlavə edilmiş nümunəvi formaya uyğun tərtib edilir.  Əmək müqaviləsi iki nüsxədən az olmayaraq tərtib olunub tərəflərin imzası (möhürü) ilə təsdiq edilir və onun bir nüsxəsi işçidə, digər nüsxəsi isə işəgötürəndə saxlanılır.) – Kaspian Şpyard LTD

11. Azərbaycan Ämək Məcəlləsinin 19, 309-cu maddələrinin və Həmkarlar İttifaqı haqqında AR Qanununun pozulması (İşçilər arasında heç bir fərq qoyulmadan, işəgötürəndən qabaqcadan icazə alınmadan, sırf könüllülük prinsipləri əsasında həmkarlar ittifaqları təşkilatı yaradıla bilər. İşçilər əmək, sosial, iqtisadi hüquqlarını, qanuni mənafelərini müdafiə etmək üçün müvafiq həmkarlar ittifaqlarına daxil olub həmkarlar ittifaqlarının fəaliyyəti ilə məşğul ola bilərlər. İşçilərin və işəgötürənlərin əmək, sosial və iqtisadi hüquqlarının və qanuni mənafelərinin təmin olunmasına ictimai nəzarəti «Həmkarlar ittifaqları haqqında» Azərbaycan Respublikası Qanununda və bu Məcəllədə nəzərdə tutulmuş qaydada müvafiq həmkarlar ittifaqları orqanları, habelə işəgötürənlərin nümayəndəli orqanları tərəfindən həyata keçirilir) – Kaspian Şpyard LTD

12. Azərbaycan Əmək Məcəlləsinin 70-ci maddəsinin b əndinin pozulması və qanunsuz ixtisarların aparılması: Abşeron Əməliyyat Şirkəti, Dərin Özüllər Zavodu, Binəqədi Oyl şirkəti, Qarasu Əməliyyat şirkəti.

13 NHMT tərəfindən işçilərin marifləndirilməsi işləri ararılmışdır. Bu fəailyyət əsasən təşkilatın ofisində, telefon vasitəsi ilə, internet saytında, televiziya verilişlərində, “Olaylar”, “Təzadlar”, “Mərkəz”və sair qəzetlər vasitəsi ilə aparılmışdır.

14. İşçilərin əmək hüquqlarının pozulmasının aradan qaldırılması ilı ılaqədar ARDNŞ-yə, əmək qanunvericiliyinə dövlət nəzarətini həyata keçirən Dövlət Əmək Müfəttişliyinə, müvafiq Həmkarlar İttifaqları Təşkilatlarına, Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyasına  və sair orqanlara müraciət edilmişdir.

15. 2008-ci ilin birinci yarımilliyi ərzində   təşkilat tərəfindən işçilərin və işəgötürənlərin maarifləndirilməsi məqsədilə “əmək qanunvericiliyi, əmək qanunvericiliyinin istehsalatda  və məhkəmədə praktik tədbiqi”mövzusunda kitabın hazırlanması lahiyəsini həyata keçirir. Kitab əsasən işçilərin hüquq və vəzifələrinin həyata keçirilməsinə və praktikada tədbiqinə həsr olunur.

16. 2008-ci ilin ən mühüm hadisələrindən biri quruda yerləşən yerli və birgə müəssisələrin səhmlərinin rus şirkəti tərfindən alınması və bu sahədə müsbət dəyişikliyə olan ümidlərinin puç olması olmuşdur. Belə ki, rusların kanada, ingilis, amerika və türk şirkətlərinə nisbətən daha yüksək əmək şəraiti yaradacaqlarına və əmək haqqı verəcəklərinə  ümid edən yerli işçilərin vəziyyətləri  sonda nəinki yaxşılaşdı, əksinə daha da pisləşdi və və kütləvi ixtisarla üzləşdilər. : Abşeron Əməliyyat Şirkəti, Binəqədi Oyl şirkəti, Qarasu Əməliyyat şirkəti və sair.

17. Kaspian Şpyard LTD şirkətində müharibə veteranı, şəhid ailəsi və məcburi köçkün olan İxtiyar Hüseynovla 4 il ərzində əmək müqaviləsinə müddətlə bağlı 34 dəyişikliyin edilməsi, hər biri 1 və 2 aylıq müddətə bağlanılmaqla. Son nəticədə isə əmək müqaviləsinə xitam verilmişdir.

 

2008-ci ilin birinci yarımili  ərzində  NHMT tərəfindən işçilərin əsas

problemləri  sahəsində  göstərilən  hüquqi yardımın əsas istiqamətləri.

  • Mənzil növbəsinə qəbul və mənzillə təmin olunma----------------------------------------------------------------------------------------11
  • Mənzil növbəsinə bərpa-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------320
  • əmək haqqının ödənilməsi o cümlədən ARDNŞ,  Neft və Qaz sənayəsi işçilərinin Respublika Həmkarlar Komitəsi Komitəsi və BP arasında bağlanmış AÇG  layihəsi  üzrə  5   fevral   2007-ci  il  tarixli Protokol   razılaşmasının   3 aylıq    əmək haqqının    və    müavinətlərin     verilməsi    ilə   əlaqədar) ------------------------------------------------------------------------------55
  • əmək müqaviləsinə qanunsuz xitam verilmə------------------------------------------------------------------------------------------------77
  • işə bərpa- ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------42
  • əmək pensiyası təminatı – ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------8
  • əmək xəsarəti ilə əlaqədar ödənişlərin aparılmaması---------------------------------------------------------------------------------------17
  •  İstehsalat Zədəsi (İZ formalı) Aktının verilməməsi---------------------------------------------------------------------------------------16
  • Istirahət və bayram günlərində əmək haqqının ikiqat ödənilməməsi-------------------------------------------------------------------145
  • Məzuniyyət pullarının ödənilməməsi- -------------------------------------------------------------------------------------------------------25
  • Məhkəməyə müraciətlə əlaqədar hüquqi yardım-------------------------------------------------------------------------------------------32
  • Sağlamlığı ilə əlaqədar yüngül işlə təmin etmə ----------------------------------------------------------------------------------------------7
  • Xəstəlik vərəqələrinin ödənilməməsi---------------------------------------------------------------------------------------------------------14
  • Özəlləşmiş və səhmdar cəmiyyətə çevrilmiş müəssisələrdə işçilərin malik olduqları səhmlərə görə gəlir əldə edə bilməməsi-- 5
  • Inflyasiya ilə əlaqədar əmək haqqının artırılmaması------------------------------------ -------------------------------------------------265
  • Qısa müddətli əmək müqavilələrinin bağlanması – --------------------------------------------------------------------------------------127
  • əmək kitabçasının verilməməsi və ya qanunla nəzərdə tutulan qeydlərin aparılmaması---------  -----------------------------------11
  • BTC kəmərinin xüsusi mülkiyyətdə olan ərazidən keçməsi ilə əlaqədar müavinatların ödənilməməsi ------------------------------5
  • ARDNŞ-nin uşaq baxçalarında qiymətlərin süni artırılması -----------------------------------------------------------------------------45
  • Bak- Oğuz-Qəbələ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------27
  • ARDNŞ-də maddi yardımın ödənilməsi ilə əlaqədar--------------------------------------------------------------------------------------12
  • Tibbi və yüksək təhlükə mənbəli işlərdə işçilərin sığortalanmaması ilə əlaqədar ---------------------------------------------------134
  • əmək xəsarətinin gizlədilməsi -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------4
  • xtisarla əlaqədar əmək hüquqlarının qorunması-------------------------------------------------------------------------------------------150

 

Cəmi:---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1554-nəfər

 

Azərbaycan Respublikasının dövlət dilinə  ARDNŞ-də və xarici şirkətlərdə münasibət.

Neftçilərin Hüquqlarını Mudafiə Təşkilat hesab edir ki, Azərbaycan Respublikası vətəndaşlarının, o cümlədən də   ARDNŞ-də və xarici şirkətlərdə əmək münasibətlərində olan şəxslərin Azərbaycan Respublikasının rəsmi dövlət dilindən başqa digər dilləri bilməsi müsbət haldır. Lakin bütün hallarda  ARDNŞ-də və xarici şirkətlərdə istifadə olunan və sənədləşmə işlərinin aparılması Azərbaycan Respublikasının rəsmi dövlət dilində və ya iki dildə aparılmalıdır.həyata keçirilməlidir. Təşkilatın apardığı araşdırmalar göstərir ki, bu sahədə olan problemlər əsasən aşağıdakılardır:

  • Azərbaycan Respublikası  Konstitusiyasının və Dövət dili haqqında Azərbaycan Respublikası Qanununun pozulması və kərgüzarlıüğ işlərinin Azərbaycan Respublikasının dövlət dilində aparılmaması.
  • İşçilərin hər hansı bir sahə üzrə mütəxəssis kimi ixtisaslı olmasından əvvəl ilk şərt kimi ingilis və ya digər xarici dili bilməsinin vacib olması.
  • Azərbaycan Respublikası Əmək Məcəlləsinin 16-cı maddəsinin pozulması və Azərbaycan Respublikasının rəsmi dövlət dilində danışan və yazan Azərbaycan Respublikası vətəndaşlarına qarşı dillə əlaqədar ayrı seçkiliyə yol verilməsi.
  • Kərgüzarlığ işlərinin  yalnız ingilis və ya başqa xarici dildə aparılması və bu zaman xarici dillə yanaşı Azərbaycan Respublikasının rəsmi dövlət dilinin bərabər hüquqda tstifadə edilməməsi və kərgüzarlığın paralel dillərdə aparılmaması.
  • ARDNŞ-də Azərbaycan Respublikasının rəsmi dövlət dilininə hörmət edilməməsi və bir çox hallarda ingilis dilindən istifadə edilməməsi. Məsələn: yəhlikəsizlik xidmətinin iş paltarlarında, avtomobillərində, sponsorluq etdikləri “Neftçi” furbol komandasının geyimlərində ARDNŞ əvəzinə SOKAR yazılması və sair.
  • Xarici Şirkətlərdə xüsusi iş geyimlərinin, avtomobillərin, plakatların və sair sözlərin xarici dillərdə yazılması.

 

Azərbaycan Respublikasının neft sənayesində əmək qanunvericiliyinin monitorinqi.

Neftçilərin Hüquqlarını Mudafiə Təşkilat (NHMT) İctimai  Birliyinin  Azərbaycanın neft sektorunda seçmə üsulu ilə əmək qanunvericiliyinə əməl olunması sahəsində moniterinq keçirmişdir. Monitorinq bu sahədə fəaliyyət göstərən 4 şirkət, konkret olaraq: ARDNŞ,  BP Exploration ( Caspian Sea) Ltd Şirkəti,  “Salyan Oyl Limited“ Şirkəti və Statoyl Hudro  şirkətində əmək qanunvericiliyinə əməl olunmasının monitorinqi olmuşdur.

 

1. ARDNŞ üzrə:

  • ARDNŞ-nin Azərbaycan Əmək Məcəlləsinin 44.3, 45.4-cü və 47-Cİ MADDƏLƏRİNİ   pozması  nəticəsində hər il  çoxlu sayda «arzuedilməz»  işçi  iş yerini itirir. Bu sahədə işçilərin ən çox və sistemli surətdə hüquqlarını pozan müəssisə ARDNŞ-nin H. Əliyev adına Dərin Özüllər Zavodu olmuşdur. Bu müəssisədə bütün işçilərlə 3 aylıq, 6 aylıqvə ən yaxşı halda isə 1 il müddətinə müddətli əmək müqaviləsi bağlanılıb. NHMT-nın müraciəti əsasında bu müəssisədə və ARDNŞ-nin “Azərneftyanacaq” zavodunda əmək qanunvericiliyinə dövlət nəzarətini həyata keçirən Dövlət Əmək Müfəttişliyinə tərəfindən yoxlamalar aparılmışdır. ARDNŞ-nin H. Əliyev adına Dərin Özüllər Zavodunun bu sahədə hüquqlarını pozduğu işçisinin Qaradağ rayon məhkəməsində hüquqları qorunmuşdur.

 

  • Azərbaycan Respublikası Əmək Məcəlləsinin 83.2,  87.3,  172.4  və s maddələrinin və digər normativ  hüquqi aktların işəgötürən tərəfindən pozulması (əmək müqaviləsinə xitam verilməsi barədə əmrin surətinin, əmək kitabçasının və son haqq-hesabın əmək müqaviləsinə xitam verilərkən  sonuncu iş günü  işçiyə verilməməsi və ya ümumiyyətlə verilməməsi). Bu sənədlərin vaxtında  işçiyə verilməməsi  onu bir ay müddətində məhkəməyə müraciət etmə hüququndan məhrum edir (ARƏM maddə 296) və işçilər üçün digər əlavə problemlər yaradır.

 

  • Mənzil növbəsinə qəbul və mənzillə təmin olunma sahəsində işçilərin hüquqlarının pozulması;

 

  • Əmək xəsarəti ilə əlaqədar ödənişlərin qanunla nəzərdə tutulan qaydada aparılmaması;

 

  • Istirahət və bayram günlərində əmək haqqının ikiqat ödənilməməsi;

 

2. BP Exploration ( Caspian Sea) Ltd Şirkəti üzrə:

Neftçilərin Hüquqlarını Müdafiə Təşkilatının ekspertləri tərəfindən BP Exploration ( Caspian Sea) Ltd Şirkətinin Yerli Kadrlar üçün  Təlimat Kitabçası və əmək müqaviləsi öyrənilərək araşdırıldı. Bu araşdırmada əsas məqsəd bu şirkətdə yerli işçilərlə bağlanmış əmək müqavilələrinin, işçilərin əmək haqqının, məzuniyyət hüququnun, sosial sığorta hüquqlarının və sair işçilərin əmək, iqtisadi və sosial hüquqlarının qorunmasına hansı qaydada əməl olunmasına və bu sahədə təşkilat tərəfindən hüquqi yardımın göstərilməsi olmuşdur. Bu sənədlərin araşdırması əsasımda belə Rəyə gəldik ki, BP Exploration ( Caspian Sea) Ltd Şirkəti tərəfindən Yerli Kadrlar üçün  Təlimat Kitabçası hazırlanarkən işçilərin əmək, iqtisadi və sosial hüquqlarının qorunması sahəsində kifayət qədər əmək şəraitini təmin edən müddəalar daxil edilmiş, bəzi hallarda isə Azərbaycan Respublikasının  Əmək Məcəlləsində nəzərdə tutulandan da çox güzəşt və təminatlar nəzərdə tutulmuşdur. Məsələn: Azərbaycan Respublikasının  Əmək Məcəlləsin 125-ci maddəsində qadınlara hamiləlik dövründə və doğuşdan sonra 126 təqvum günü ödənişli sosial mzuniyyət hüququ nəzərdə tutulduğu halda göstərilən Təlimatda bu müddət maksimum 168 gün nəzərdə tutulmuşdur.

 

Bizim Təşkilatımız hesab edir ki, aşağıda göstəriyimiz təklif və rəylər həm bu sənədə əlavə və dəyişiklik kimi, həm də gələcəkdə bu sənəd yenidən işlənilərkən nəzərə alınması vacibdir:

 

1.Təlimatda heç bir yerdə, ifadə və ya sözlərdə  AR-nın Əmək Məcəlləsi və ya AR-nın əmək qanunvericiliyi  termini işlədilmir, istinad edilmir və ya nəzərdə tutulan qaydada şərtlərinə əsaslanmır. AR Əmək Məcəlləsinin 5.1-ci maddəsinə əsasən isə Azərbaycan Respublikasının xarici dövlətlərlə, beynəlxalq təşkilatlarla bağladığı müqavilələrində başqa hal nəzərdə tutulmayıbsa, bu Məcəllə müvafiq xarici dövlətlərin, onların fiziki və hüquqi şəxslərinin, beynəlxalq təşkilatların, eləcə də vətəndaşlığı olmayan şəxslərin Azərbaycan Respublikasında təsis etdikləri və qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada dövlət qeydiyyatına alınıb, fəaliyyət göstərən iş yerlərində heç bir şərt qoyulmadan tətbiq edilir.

 

2. AR Əmək Məcəlləsinin 43.3-cü maddəsinə əsasən əmək müqaviləsi bağlanılarkən, həmçinin əmək münasibətlərinə xitam verilənədək, bu Məcəllə ilə işçilər üçün müəyyən edilmiş hüquq və təminatların səviyyəsi azaldıla bilməz. İşçilərin əmək haqq, iş rejimi, məzuniyyət  və sair sahələrdə bu Təlimatlarda AR-nın Əmək Məcəlləsi ilə işçilər üçün müəyyən edilmiş hüquq və təminatların səviyyəsi azaldıllır və bu barədə biz aşağıda konkret misallar göstərəcəyik.

 

3. Təlimatda işçilərin Həmkarlar İttifaqı Təşkilatlarının və digər içtimaii özünüdarəetmə orqanlarının yaratma hüququnun olması barədə, işəgötürənin bu sahədə onlara kömək göstərməsi və müvafiq şərait yaratması barədə müddəalar nəzərdə tutulmamışdır. AR Əmək Məcəlləsinin 19-cu maddəsi ilə işçilərin belə bir hüququ vardır. İşçilər arasında heç bir fərq qoyulmadan, işəgötürəndən qabaqcadan icazə alınmadan, sırf könüllülük prinsipləri əsasında həmkarlar ittifaqları təşkilatı yaradıla bilər. İşçilər əmək, sosial, iqtisadi hüquqlarını, qanuni mənafelərini müdafiə etmək üçün müvafiq həmkarlar ittifaqlarına daxil olub həmkarlar ittifaqlarının fəaliyyəti ilə məşğul ola bilərlər. Bu hüquqa aid Təlimatda müvafoq bəndlərin olmasını zəruri hesab edirik. Eyni zamanda nəzərə almaq lazımdır ki, AR Əmək Məcəlləsinin 309-cu maddəsinə əsasən işçilərin və işəgötürənlərin əmək, sosial və iqtisadi hüquqlarının və qanuni mənafelərinin təmin olunmasına ictimai nəzarəti «Həmkarlar ittifaqları haqqında» Azərbaycan Respublikası Qanununda və bu Məcəllədə nəzərdə tutulmuş qaydada müvafiq həmkarlar ittifaqları orqanları, habelə işəgötürənlərin nümayəndəli orqanları tərəfindən həyata keçirilir. Əgər işçilərin belə bir hüququnun olması və HİT-nın əmək, sosial və iqtisadi hüquqlarının və qanuni mənafelərinin təmin olunmasına ictimai nəzarəti həyata keçirən orqan olması müddəaları Təlimatda qeyd olunmursa onda bu fəaliyyət və funkisiyalar hansı özünüdarəetmə orqanları həyata keçirməlidir. AR-nın əmək qanunvericiliyinə əsasən isə bu fəaliyyəti işəgötürən həyata keçirə bilməz, yalnız işçilərin özlərinin yaratdıqları HİT və digər ictimai özünüdarəetmə orqanları həyata keçirə bilər. Bu səbəbdən işçilərin HİT və digər ictimai özünüdarəetmə orqanlarını yaratmaq hüquqlarının olması və bu orqanların işçilərin və işəgötürənlərin əmək, sosial və iqtisadi hüquqlarının və qanuni mənafelərinin təmin olunmasına ictimai nəzarəti həyata keçirməsi barədə şərtlər Təlimatda nəzərdə tutulmalıdır.

 

4. Təlimatın hazırlanması mərhələsində, işçilərin ərizə və şikayərlərinə  baxılmasında və sair hallarda bu sahədə fəaliyyət göstərən Qeyri hökumət təşkilatlarının cəlb olunmaması və onların təklif, irad və rəylərinin nəzərə alınmaması və bu sahədə şəffaflığın olmaması. Bu hal digər tərəfdən o səbəbdən də mühüm əhəmiyyət daşıyır ki, şirkətdə işçilərin özlərinin yaratdıqları HİT və digər ictimai özünüdarəetmə orqanları fəaliyyət göstərmir. Bu barədə müddəaların Təlimatda öz əksini tapması vacibdir.

 

5. Təlimatda Kollektiv Müqavilə və ya Sazişlərin bağlanması barədə də şərtlər yoxdur. Halbuki, AR Əmək Məcəlləsinin 22-41-ci maddələrini əhatə edən 2-ci bölməsi bu Kollektiv Müqavilə və ya Sazişlərin bağlanmasına aid müddəalardır. İşçilər üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edən bu hüquqlar da Təlimatda öz əksini tapmalıdır.

 

6. Təlimatda işçilərin dil problemləri də öz əksini tapmalıdır. Belə ki nəzərə almaq lazımdır ki, işçilər bu şrkətin istifadə etdiyi ingilis dilini bilmir və ya pis bilirlər. Sənədləşmələr əsasən Azərbaycan Respublikasının dövlət dilində və ya həm azərbaycan, həm də ingilis dilində tərtib olunduğu halda azərbaycan dilinə üstünlük veriləcəyi barədə müddəalar təlimatda öz əksini tapmalıdır.

 

7. Şirkətin özünün yaratdığı işçi qrupu hər bir halda işəgötürənin mənafeyini qoruyan orqan olacaq. Bu qrupda işçilərin mənafeyini qoruyan və ya onları təmsil edən ictimai özünüdarəetmə orqanları və ya məsul şəxs yoxdur. Hesab edirik ki, burada işçilərin özlərini ədalətli və şəffaf müdafiə etmək hüquqları pozulur.

 

8. Təlimatda işçilərin qanunla nəzərdə tutulan qaydada iş qrafiki 40 saat nəzərdə tutulub. Lakin işçidən həftədə 20 saat əlavə iş qrafikində işləmək tələb oluna bilər kimi şərt nəzərdə tutulub. Birinci halda bu işçilərin həftədə 40 saat normasında işlədilməsi AR Əmək Məcəlləsinin 89-90-cı maddələrinə uyğundur, ikinci halda isə işçidən həftədə 20 saat əlavə iş qrafikində işləmək tələb olun ması AR Əmək Məcəlləsinin 89-90-cı maddələrinə uyğun deyil, 99, 100 və 101-ci  maddələrinin şərtlərini pozup və yalnız 101-ci maddədə göstərilən müstəsna halda ola bilər.

 

9. Təlimatla əmək müqaviləsinin tərəfləri işçi ilə işəgötürənin səlahiyyətli nümayəndəsidir və onların imzalamasından sonra hüquqi qüvvəyə minir. AR Əmək Məcəlləsinin 42.2 -cı maddəsinə əsasən əmək müqaviləsinin tərəfləri işçi ilə işəgötürəndir. Bu səbəbdən əmək müqaviləsi işçi ilə işəgötürən tərəfindən imzalandıqdan sonra hüquqi qüvvəyə minməlidir. İşəgötürənin bu səlahiyyəti yalnız onun bu funksiyanı həyata keçirmək imkanı olmadıqda və bu səlahiyyətlərin digər vəzifəli şəxsə verilməsi barədə rəsmiləşdirilmiş qərarla həyata keçirilə bilər.

 

10. Təlimatla sınaq müddəti 3 aydır. Sınaq müddəti rəhbərin tələbi ilə 6 aya qədər uzadıla bilər. Bu şərt AR Əmək Məcəlləsinin 51.1-ci maddəsinin tələbinə uyğundur ikinci halda isə bu maddənin şərtlərini pozur. Belə ki, bu maddəyə əsasən sınaq müddəti 3 aydan artıq olmamaq şərti təyin edilir və işçilərin bu hüquqları heç bir qaydalarla o cümlədən daxili Təlimatla məhdudlaşdırıla bilməz.

 

11. Təlimatla Şirkət rəhbərinin hüququna görə işçinin əmək müqaviləsinə və Təlimat kitabçasının 1-ci bölməsinin 7-ci paraqrafına uyöun cəzalandırır. İşçinin “cəzalandırılması” işəgötürənin səlahiyyətlərinə aid deyil, işçi işəgötürən tərəfindən yalnız AR Əmək Məcəlləsinin 186-190-cı maddələrində nəzərdə tutulan qaydada intizam məsuliyyətinə cəlb oluna bilər və Əmək Məcəlləsinin 70-ci maddəsinin ç) bəndində nəzərdə tutulan qaydada onunla bağlanmış əmək müqaviləsinə xitam verilə bilər.

 

12. Təlimatlda qeyd olunur ki, əgər tibbi müayinə nəticəsundə müəyyən edilsə ki, işçi öz vəzifəsini icra etməyə qadir deyil, şirkət hesab etdiyi halda işçini digər işə keçirə bilər və ya əmək müqaviləsinə xitam verə bilər. Bu qayda AR Əmək Məcəlləsinin 74 C, 231 və 232-ci maddələrinin şərtlərinə uyğun deyil. Belə ki, AR Əmək Məcəlləsinin 231 və 232-ci maddələrinin şərtlərinə uyğun olaraq Səhhətinə görə daha yüngül işdə işləməyə ehtiyacı olan işçiləri işəgötürən onların razılığı ilə tibbi rəyə uyğun olaraq daha yüngül müvafiq işə müvəqqəti və ya daimi keçirməyə borcludur. İşçinin sağlamlığının mühafizəsi məqsədi ilə başqa yüngül işə keçirildiyi hallarda bu maddələrdə göstərilən qaydada işçinin orta əmək haqqı saxlanılır. AR Əmək Məcəlləsinin 74 C maddəsinə əsasən Tərəflərin iradəsindən asılı olmayan hallarda qanunvericiliklə daha uzun müddət müəyyən edilməyibsə, əmək qabiliyyətinin fasiləsiz olaraq altı aydan çox müddətə tam itirilməsi ilə əlaqədar işçi əmək funksiyasını yerinə yetirə bilmədikdə əmək müqaviləsinə xitam verilə bilər.

 

13. Təlimatlda qeyd olunur ki, işçi 2 ay qabaqcadan xəbərdar edilməklə əmək müqaviləsinə xitam verilə bilər. Hesab edirik ki, işçi ilə vaxtından əvvəl əmək müqaviləsinə xitam verilərkən AR Əmək Məcəlləsinin 70 b,77, 78, 79, 80 və sair maddələrinin tələblərinə əməl edilməklə əmək münasibətlərinə son verilə bilər və bu şərtlərin təlimatda öz əksini tapması vacibdir.

 

14. Normadan artıq işlərə görə işçiyə 20 ABŞ dolları məbləğində əmək haqqı ödənilir. Hesab edirik ki, bu şərt AR Əmək Məcəlləsinin 164 və 165-ci maddələrinin tələblərinə uyğun deyil. Belə ki, bu maddələrə əsasən İstirahət və bayram günlərində, ümumxalq hüzn günündə əmək haqqı aşağıdakı kimi ödənilir:

əməyin vaxtamuzd ödənilmə sistemində gündəlik tarif maaşının iki mislindən aşağı olmamaqla; əməyin işəmuzd ödənilmə sistemində ikiqat işəmuzd qiymətlərindən aşağı olmamaqla; aylıq maaş alan işçilərə bayram günü iş aylıq iş vaxtı norması çərçivəsində görülmüşsə, maaşdan artıq, gündəlik vəzifə maaşı məbləğindən aşağı olmamaqla və iş aylıq iş vaxtı normasından artıq vaxtda görülmüşsə, maaşdan əlavə gündəlik vəzifə maaşının ikiqat məbləğdən aşağı olmamaqla əmək haqqı ödənilir.. Bayram və ya ümumxalq hüzn günü işləmiş işçinin arzusu ilə əmək haqqı əvəzinə ona başqa istirahət günü verilə bilər.

 İşçilərə iş vaxtından artıq vaxt ərzində görülən işin hər saatı üçün əmək haqqı aşağıdakı kimi ödənilir:

əməyin vaxtamuzd ödənilmə sistemində saatlıq tarif (vəzifə) maaşının ikiqat məbləğindən aşağı olmamaqla; əməyin işəmuzd ödənilmə sistemində işəmuzd əmək haqqı tam ödənilməklə müvafiq dərəcəli (ixtisaslı) vaxtamuzd işçinin saatlıq tarif (vəzifə) maaşından aşağı olmamaqla əlavə haqq məbləğində. Əmək müqaviləsində, kollektiv müqavilədə iş vaxtından artıq vaxt ərzində görülən işə görə işçilərə daha yüksək məbləğdə əlavə haqqın ödənilməsi nəzərdə tutula bilər. İş vaxtından artıq işlərin əlavə istirahət günü ilə əvəz edilməsinə yol verilmir.

 

15. Təlim kursu keçməyə görə işçiyə 20 ABŞ dolları məbləğində əmək haqqı ödənilir. Bu şərt AR Əmək Məcəlləsinin 179-cu maddəsinə uyğun deyil. Belə ki, bu maddəyə əsasən işçinin orta əmək haqqı saxlanılmalıdır.

 

16. Təlimatlda qeyd olunur ki, işçidən iş vaxtından əlavə iş tələb oluna bilər, bu işçinin vəzifəsinin bir hissəsi hesab olunurvə kompensasiya ödənilmir. AR Əmək Məcəlləsinin 99-101-ci maddələrinə əsasən İş vaxtından artıq iş — işəgötürənin əmri (sərəncamı, qərarı) və işçinin razılığı ilə əmək funksiyasını müəyyən olunmuş iş günü vaxtından artıq müddət ərzində yerinə yetirməsi sayılır. 2. Təbii fəlakətin, istehsalat qəzasının və digər fövqəladə hadisələrin qarşısının alınması, onların nəticələrinin aradan qaldırılması, habelə tezkorlanan malların itkisinin qarşısını almaq məqsədi ilə bu Məcəllə ilə müəyyən edilmiş qaydalara əməl olunmaqla işçinin iş vaxtından artıq işlərə cəlb edilməsinə yol verilir. Xüsusilə ağır və zərərli sahələrdə işləyən işçilərin və bu Məcəllədə nəzərdə tutulmuş digər hallarda iş vaxtından artıq işə cəlb edilməsinə yol verilmir. Əmək şəraiti ağır və zərərli olan sahələrdə bütün iş günü (növbəsi) ərzində iş vaxtından artıq işlərin müddəti 2 saatdan çox ola bilməz  Hər bir işçi dalbadal gələn iki iş günü ərzində dörd saatdan, əmək şəraiti ağır və zərərli olan iş yerlərində isə iki saatdan çox iş vaxtından artıq işlərə cəlb edilə bilməz. İş vaxtından artıq işlərə yalnız müstəsna hallarda yol verilir. AR Əmək Məcəlləsinin 164 və 165-ci maddələrinin tələblərinə uyğun olaraq isə işçi iş vaxtından əlavə iş yerinə yetirdiyi halda onlara kompensasiya deyil, əmək haqqı ikiqat ödənilir.

 

17.Gecə növbəsində işə görə işçiyə 25 faiz kompensasiya ödənilir. AR Əmək Məcəlləsinin 166-cı, AR Nazirlər Kabinetinin 5. 04. 2001-ci il tarixli 54 nömrəli qərarına əsasən  axşam növbəsində işə görə işçiyə 20 faiz, gecə vaxtı isə 40 faiz əlavə əmək haqqı ödənilir.

 

18. Bayramlarda iş ehtiyacları ilə əlaqədar işə çağırılan işçiyə kompensasiya ödənilmir. AR Əmək Məcəlləsinin 164-cü maddəsinin tələblərinə uyğun olaraq isə işçi iş vaxtından əlavə bayram günlərində iş yerinə yetirdiyi halda onlara kompensasiya deyil, iki qat əmək haqqı ödənilir. Bayram və ya ümumxalq hüzn günü işləmiş işçinin yalnız öz arzusu ilə əmək haqqı əvəzinə ona başqa istirahət günü verilə bilər.

 

19. Təlimatda digər məzuniyyət növlərindən fərqli olaraq təhsil məzuniyyəti ilə əlaqədar ödənişli məzuniyyət barədə müddəalar yoxdur. AR Əmək Məcəlləsinin 164-cü maddəsinin tələblərinə uyğun olaraq ali və orta ixtisas məktəblərində oxuyan işçilərə 20, 30,40 və sair müddətlərdə ödəni.li məzuniyyət nəzərdə tutulmuşdur və bu müddəaların digər məzuniyyətlərılə birlikdə Təlimatda öz əksini tapmasını vacib hesab edirik.

 

20. Təlimatda nəzərdə tutulur ki, 30 gündən artıq məzuniyyətdən qayıtdıqdan sonra, məzuniyyətə çıxmazdan öncə çalışdığı vəzifədə olması zəruri deyil. Bu müddəa . AR Əmək Məcəlləsinin 111-ci maddəsinin tələblərinə uyğun deyil. Belə ki, bu maddəyə əsasən Məzuniyyətdən istifadə zamanı işçilərin hüquqi təminatları vardır.

Məzuniyyətdə olduğu müddət ərzində işçinin iş yeri, vəzifəsi (peşəsi) və bu Məcəllədə nəzərdə tutulmuş hallarda orta əmək haqqı saxlanılır, habelə işəgötürənin təşəbbüsü ilə əmək müqaviləsinin pozulması və işçinin intizam məsuliyyətinə cəlb edilməsi yolverilməzdir. Bu müddət işçinin əmək stajına, həmçinin ixtisası üzrə stajına daxil edilir. Əmək müqaviləsində, habelə kollektiv müqavilələrdə məzuniyyətdə olan işçilər üçün əlavə təminatların verilməsi nəzərdə tutula bilər. Qanunun bu maddəsindən də göründüyü kimi işçilərin bu sahədə olan hüquqları məhdudlaçdırıla bilməz, əksinə qarşılıqlı razılaşma əsasında artırıla bilər. AR Əmək Məcəlləsinin 43.3-cü maddəsinə əsasən isə əmək müqaviləsi bağlanılarkən, həmçinin əmək münasibətlərinə xitam verilənədək, bu Məcəllə ilə işçilər üçün müəyyən edilmiş hüquq və təminatların səviyyəsi azaldıla bilməz.

 

21. Hamiləlik dövründə qadınlara ayda bir dəfə döğuşa qədər klinikaya getmək üçün ödənişli məzuniyyət verilir.Bu vaxt hər ay 8 saatdan artəq olmamalıdır. Qalan hallarda işçi bülleten götürməlidir. Bu dövrdə qadınlara bir günlük əlavə məzunioyyətlərin verilməsi müsbət haldır. Lakin Təlimatda qadınların AR Əmək Məcəlləsinin 243 və 245-ci maddələrində göstərilən güzəşt və təminatları da nəzərə alınmalıdır.

 Tibbi rəyə uyğun olaraq hamilə qadınlar üçün hasilat və ya xidmət norması azaldılır, yaxud onlar zərərli istehsal amillərinin təsirini istisna edən daha yüngül işə keçirilirlər. Qadınlar bu maddədə nəzərdə tutulmuş hallarda başqa yüngül işə keçirilərkən onların əsas vəzifələri üzrə orta əmək haqqı saxlanılır. Hamiləlik və ya uşağının yedizdirilməsi səbəblərinə görə qadınların əmək haqqının azaldılması qadağandır.

Hamilə, 14 yaşına çatmamış uşağı, yaxud 16 yaşa çatmamış əlil uşağı olan, habelə tibbi rəy əsasında xəstə ailə üzvünə qulluq edən qadınların xahişi ilə işəgötürən onlara işlənmiş vaxta mütənasib əmək haqqı ödənilən natamam iş günü və ya natamam iş həftəsi müəyyən etməlidir. Bu halda qadının gündəlik və ya həftəlik iş vaxtının müddəti tərəflərin razılığı ilə müəyyən edilir. Hamilə və 3 yaşınadək uşağı olan qadınların həm özünün, həm də uşağının tibb müəssisələrində dispanser və ambulator müayinələrinin keçirildiyi, həkim məsləhətləri aparıldığı günlərdə orta əmək haqqı saxlanılır. Belə müayinələrin keçirilməsi üçün işəgötürən hökmən hamilə qadınlara zəruri şərait yaratmalıdır.

 

22. İşçi hamiləliyini bilən kimi öz rəhbərinə məlumat verməlidir. Hesab edirik ki, bu müddəa AR Konstitusiyasının 32 və 34-cü maddəsinin tələblərinə uyğun deyil və hər bir qadının bu məlumatı

Müəyyən mərhələyə qədər gizli saxlamaq hüququ vardır. Bu məlumat yalnız qadının AR Əmək Məcəlləsinin 243 və 245-ci maddələrində göstərilən güzəşt və təminatların istfadəsi zamanı və AR Əmək Məcəlləsinin 125-ci maddəsində nəzərdə tutulan sosial məzuniyyət hüququndan istifadə zamanı verilə bilər.

 

23. Analıq məzuniyyəti zamanı işçi özünün əmək müqaviləsinə uyğun olaraq standart əmək haqqı məbləğində ödəhniş alır. Bu ödəmə AR Əmək Məcəlləsinin 138 və 140-cı maddələrinin, AR Nazirlər Kabinetinin 25.08.1999-cu il tarixli 137 saylı qərarına uyğun deyil. Göstərilən normativ hüquqi aktlara uyğun olaraq  bu ödəmə orta əmək haqqı əsasında müəyyən edilib ödənilməlidir.

 

3. Statoyl Hudro şirkəti üzrə:

İnformasiya əldə etmək haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 2-ci maddəsinə əsasən Azərbaycan Respublikasında vətəndaşlaın və ictimai təşkilatların dövlət orqnlarına, müəssisə və təşkilatlara informasiya sorğusu  ilə bağlı müraciət etmək və informasiyaya cavab almaq hüququna malikdirlər. Yuxarıda göstərilənləri əsas tutaraq NHMK-si aşağıda göstərilən suallar üzrə sorğuya cavab verməyi Statoyl şirkətindən  xahiş etmişdir. Suallara cavablar aşağıda göstərilən qaydada olmuşdur:

 

1.Sual. Şirkətdə işçilərlə bağlanılan əmək müqaviləsinin nümunəvi formasınıı NHMT-na təqdim etmək?

Cavabla əmək müqaviləsinin nümunəvi forması təqdim olunmadı. Şirkətin nümayəndələri ilə görüşdə özünü hüquqşünas kimi təqdim edən Səbinənin bildirdiyinə görə şirkətdə istifadə olunan əmək müqaviləsinin nümunəvi forması məxvi sənəddir və digər şəxslərə və Qeyri Hökumət Təşkilatlarına təqdim edilə bilməz. Görüşdə iştirak edən NHMT-nın hüquqşünası A.Quliyev şirkət nümayəndələrinə bildirmişdir ki, əmək müqaviləsinin nümunəvi forması heç bir halda və qanunla məxvi sənəd kimi qəbul edilə bilməz, belə ki, bu əmək müqaviləsinin nümunəvi forması hətta heç bir məxvi sənəd sayılmadan AR-nın Əmək Məcəlləsində də dərc olunmuşdur. NHMT bu əmək müqaviləsinin nümunəvi formasını əldə edib onu öyrənməklə bu şirkətdə işçilərlə bağlanılan əmək müqaviləsinin AR-nın Əmək Məcəlləsinin tələblərinə uyğun bağlanmasını aşkar etmək və Azərbaycanda  fəaliyyət göstərən xarici şirkətlərin  AR-nın Əmək Məcəlləsinin tələblərinə əməl edilməsini öyrənmək olmuşdur. Digər tərəfdən biz işçilərin hər biri ilə bağlanmış əmək müqaviləsində nəzərdə tutulan konkret əmək haqqını, sığorta məbləğini və sair fərdi ərtləri deyil, işçilərlə əmək müqaviləsinin Azärbaycan Respublikası Əmək Məcəlləsinə uyğun bağlanmasını, əmək müqaviləsinin nümunəvi formasını və tədbiq olunma sahəsini öyrənmək istəyirik.

Neftçilärin Hüquqlarını Mudafiä Təşkilat hesab edir ki, Azärbaycan Respublikası vətəndaşlarının, o cümlədən də xarici şirkətlərdə əmək münasibətlərində olan şəxslərin Azärbaycan Respublikasının rəsmi dövlət dilindən başqa digər dilləri bilməsi müsbət haldır. Lakin bütün hallarda  Azärbaycan Respublikası vətəndaşları olan işçilərə olan münasibətdə xarici şirkətlərdə istifadə olunan və sənədləşmə işlərinin aparılması xarici dillə bərabər Azärbaycan Respublikasının rəsmi dövlət dilində həyata keçirilməlidir. Statoyl şirkətində Azərbaycan Respublikası  Konstitusiyasının və Dövət dili haqqında Azärbaycan Respublikası Qanununun pozulması və kərgüzarlıüğ işlərinin xarici dillə bərabər Azärbaycan Respublikasının dövlət dilində aparılmaması,  işçilərin hər hansı bir sahə üzrə mütəxəssis kimi ixtisaslı olmasından əvvəl ilk şərt kimi ingilis və ya digər xarici dili bilməsinin vacib olması, Azärbaycan Respublikası Əmək Mäcälläsinin 16-cı maddəsinin pozulması və Azärbaycan Respublikasının rəsmi dövlət dilində danışan və yazan Azärbaycan Respublikası vətəndaşlarına qarşı dillə əlaqədar ayrı seçkiliyə yol verilməsi, kərgüzarlığ işlərinin  yalnız ingilis və ya başqa xarici dildə aparılması və bu zaman xarici dillə yanaşı Azärbaycan Respublikasının rəsmi dövlət dilinin bərabər hüquqda tstifadə edilməməsi və kərgüzarlığın paralel dillərdə aparılmaması. Nümunə kimi işçilərlə bağlanmış əmək müqaviləsinin yalnız ingilis dilində tərtib olunmasını göstərmək olar. Araşdırma zamanı müəyyən oluynmuşdur ki, xarici işçilərin hamısı şirkətdə yuxarı vəzifələrdə çalışır, heç bir azərbaycanlı şirkətdə menecer vəzifəsindən yuxarı vəzifədə işləmir.

 

2. Sual.  İnflyasiya ilə əlaqədar işçilərin əmək haqqı 2008 - ci ildə neçə faiz artırılıb? 

Cavab: İllik əmək haqqının artırılması üzrə çərçivəni hazırlayan zaman, biz inflyasiya rəqəmləri və makro-iqtisadi inkişafları nəzərə alırıq. Cavabda işçilərin əmək haqqının artırılması barədə suala konkret cavab verilməyib, cavab ümumi sözlərdən ibarətdir. Şirkət nümayəndələri hesab edir ki, işçilərin əmək haqqının artırılması məxvidir. Halbuki, hər il Azərbaycan Respublikasında Dövlət Statistika Komitəsi tərəfindən inflyasiya həddi elan olunur və bu 2007-ci ildə Azərbaycan Respublikasında inflyasiya həddi 16.7 faiz olmuşdur. Həm yerli, həm də xarici şirkətlər bu həddi nəzərə alaraq işçilərin əmək haqqının artırırlar və burada hər hansı bir məxvilik yoxdur. Məsələn: ARDNŞ-də bu artım 2008-ci ildə 20 faiz olmuşdur və bu artımın olması barədə heç bir məxviliyə yol verilməmişdir.

 

3. Sual.  Hamiləlik dövründə və və doğuşdan sonrakı dövr üçün işləyən qadınlara neçə təqvim günü ödənişli məzuniyyət verilir?  Son 3 ildə neçə qadın bu hüquqdan istifadə edib?

 Cavab: Hamiləliklə əlaqədar məzuniyyət Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsində göstərilən müddətdə verilir və bunun ardınca Statoyl Hudro siyasətinə müvafiq olaraq əlavə hamiləliklə əlaqədar məzuniyyət verilir. Yenə də konkret müddət göstəriilmədən ümumi cavab verilib. Statoyl Hudro siyasətinə müvafiq olaraq əlavə hamiləliklə əlaqədar məzuniyyət hansı müddətə verilir, bu müddət ödənişli məzuniyyətdirmi və sair kimi suallara cavab verilməyib.

 

4. Sual.  Qadınlar qismən ödənişli sosial məzuniyyət hüququ ilə təmin olunurlarmı, olunurlarsa son 3 ildə bu hüquqdan neçə qadın istifadə edib?

Cavab: Son 3 il ərzində 4 işçi yuxarıda göstərilən hamiləliklə əlaqədar məzuniyyətdən istifadə etmişdir. Yenə ümumi cavab verilib. Şirkət nümayəndələri sualı düzgün başa düşməyərək hamiləliklə əlaqədar məzuniyyətlə qismən ödənişli sosial məzuniyyət hüququnu səhv salırlar və bizimlə olan görüşdə də bu təsdiq olundu. Sualda son 3 ildə qadınların qismən ödənişli sosial məzuniyyət hüququ ilə təmin olunmaları soruşulduğu halda  cavabda son 3 il ərzində 4 işçi yuxarıda göstərilən hamiləliklə əlaqədar məzuniyyətdən istifadə etmişdir kimi verilib. Görüşdə qadınların bu hüququnun həyata keçirilməsin təsdiq edən heç bir əmr və ya digər qərar təqdim olunmadı və yenə də məxvilik əsas tutuldu.

 

5. Sual.  Qadınlar üçün hansı sosial güzəştlər və təminatlar nəzərdə tutulub? Son 3 ildə neçə qadın bu hüquqlardan istifadə edib?

Cavab: Şirkətimiz Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsi üzrə verilən hamiləliklə əlaqədar məzuniyyətinə əlavə olaraq 2 ay müddətinə hamiləliklə əlaqədar məzuniyyət verir. Biz həmçinin işçilərimizə Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsi üzrə müəyyən edilmiş bütün sosial güzəştlərlə təmin edirik. Yenə də konkret sosial güzəştlər və təminatlarlar və onların dairəsi göstərilmədən ümumi cavab verilib. 2 ay müddətinə hamiləliklə əlaqədar verilən bu məzuniyyət ödənişli məzuniyyətdirmi? Görüşdə qadınların bu hüququnun həyata keçirilməsin təsdiq edən heç bir əmr və ya digər qərar təqdim olunmadı və yenə də məxvilik əsas tutuldu.

 

6. Sual.  İşçilər bədbəxt hadisələrdən və peşə xəstəliklərindən icbari sosial sığorta olunubmu?.

Cavab: Bəli. Məktubda və görüşdə işçilərin bədbəxt hadisələrdən və peşə xəstəliklərindən icbari sosial sığorta olunmasını təsdiq edən heç bir sənəd göstərilmədi.

 

7. Sual.   İşçilər tibbi sığorta olunubmu?

Cavab: Bəli, habelə işçilərimizin ailə üzvləri də ( həyat yoldaşları və uşaqları).

Cavabda və görüşdə işçilərin bədbəxt hadisələrdən və peşə xəstəliklərindən icbari sosial sığorta olunmasını təsdiq edən heç bir sənəd göstərilmədi.

 

Nəticə: NHMK-si kimi təqdim etdiyimiz suallar və alınması nəzərdə tutulan cavablar Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsinə uyğun olaraq tərtib edilib və bu sorğuda və şirkət nümayəndələri ilə görüşlərdə də dəfələrlə bildirilmişdir ki, bizi konkret olaraq hər hansı bir işçi ilə bağlanmış əmək müqaviləsi və ya konkret əmək haqqı, mükafat və əlavələr, sığorta məbləği və sair ödəmələr, şərtlər deyil, halbuki burada da heç bir məxvilikdən söhbət gedə bilməz, bu şirkətdə Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsinə və digər əmək qanunvericiliyinə əməl olunması maraqlandırır. Şirkət nümayəndələri ilə görüşlərdə də bizim tərəfimizdən qoyulan bütün suallara cavab verilməsində heç bir məxvilik yoxdur. Nümunə üçün istənilən sənədlər isə bu şirkətdə Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsinə və digər əmək qanunvericiliyinə əməl olunmasıı təsdiq edən sənəd kimi verilməsi tələb olunurdu. Müqayisə üçün deyək ki, əmək müqaviləsinin nümunəvi forması Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsinə əlavə edilərək dərc olunmuşdur və Təşkilatı da maraqlandıran əsas məsələ bu Məcəllədə nəzərdə tutulan qayda və şərtlərə əməl olunmaqla əmək müqaviləsinin bağlanması olmuşdur. Hesab edirik ki, verilmiş cavablar bu şirkətdə Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsinə və digər əmək qanunvericiliyinə əməl olunmasına şübhə yaradır, şirkətdə hər bir suala məxvi möhürü vurulmaqla ictimaiyyətdən gizlədilir. Bir daha təkrar edirik ki, NHMT kimi təqdim etdiyimiz suallar və alınması nəzərdə tutulan cavablar Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsinə  və digər əmək qanunvericiliyinə yğun olaraq tərtib edilib və burada da heç bir məxvilikdən söhbət gedə bilməz.

NHMT cavab verilmiş sorğulara əsasən hesab edir ki, bu şirkətdə yerli ilşçilərin əmək, iqtisadi və sosial hüquqları sistemli surətdə pozulduğundan və bu sorğuda olan sənədlərdə öz əksini tapdığından şirkət bu sənədləri təqdim etmir. NHMT bu Şirkətin işçiləri tərəfindən Təşkilata daxil olmuş müracıət və şikayətlərə əsasən belə hesabedirik ki, Azərbaycan Respublikasının əmək qanunvericiliyinin tələbləri aşağıdakı sahələrdə kobud surətdə pozulur:

  • əmək müqavilələrinin Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsinə uyğun bağlanmaması və ya bağlandığı halda bir nüsxəsinin yerli işçilərə verilməməısi;
  • əmək müqavilələrinin yalnız bir dildə, ingilis dilində bağlanması;
  • şirkətdə ən yüksək vəzivələrdə azərbaycanlı işçilərin işə cəlb olunması və busahədə Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsinin 16-cı maddəsinin şərtlərinin ppzulması və diskriminasiya hallarına yol verilməsi;
  • Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsinin 19 və 309-cu maddələrinə  və Həmkarlar İttifaqları haqqında Azərbaycan Respublikasının qanununa uyğun olaraq Həmkarlar İttifaqlarının olmaması və yaranmasına imkan verilməməsi;
  • işçilərin əmək müqaviləsində olmayan işlərə cəlb olunması və əmək haqqlarının ödənilməməsi;
  • Şirkətin yüksək təhlükə mənbəyi olan işlərdə fəaliyyət göstərməsinə baxmayaraq əmək müqaviləsində onların bədbəxt hadisələrdən və peşə xəstəliklərindən söğorta olunmaması

Yuxarıda göstərilənləri və təşkilatın araşdırmalarını əsas tutaraq hesab edirik ki, Statoyl şirkətində yerli işçilərin Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsində və digər əmək qanunvericiliyi sahəsində olan hüquqları kobud surətdə pozulur, əmək münasibətləri şəffaf deyil, bu konfedensiallıq adı altında əmək münasibətlərinə aid informasiyalar ictimaiyyətdən gizlədilir, “İnformasiya əldə etmək” haqqında Azərbaycan Respublikası qanununa və digər yerli qanunların tələblərinə əməl edilmir.

 

4.“Salyan Oyl Limited“ Şirkəti üzrə:

 

Neftçilərin Hüquqlarını Müdafiə Təşkilatının ekspertləri tərəfindən “Salyan Oyl Limited“ Şirkətinin “informasiya sorğusuna” cavabı və yerli işçilərlə bağlanmış əmək müqaviləsi öyrənilərək araşdırıldı. Bu araşdırmada əsas məqsəd bu şirkətdə yerli işçilərlə bağlanmış əmək müqavilələrinin, işçilərin əmək haqqının, məzuniyyət hüququnun, sosial sığorta hüquqlarının və sair işçilərin əmək, iqtisadi və sosial hüquqlarının qorunmasına hansı qaydada əməl olunmasına və bu sahədə təşkilat tərəfindən hüquqi yardımın göstərilməsi olmuşdur.

 

1. İnflyasiya ilə əlaqədar işçilərin əmək haqqı 2008-ci ildə 14 faiz artıb. Hesab edirik ki, bu artım inflyasiya tələblərinə cavab vermir. Belə ki, Dövlət Statistika Komitəsinin rəsmi məlumatına görə 2007-ci ildə Azərbaycan Respublikasında rəsmi inflyasiya həddi 16.7 faiz olmuşdur. ARDNŞ üzrə bu artım 2008-ci ildə 2 dəfə 25 faiz olmaqla 50 faizdən çox olmuşdur.

 

2. Şirkət yüksək təhlükə mənbəyi olan işlərdə fəaliyyət göstərməsinə baxmayaraq işçilər bədbəxt hadisələrdən və peşə xəstəliklərindən söğorta olunmayıb.

 

3. Şirkətdə işlərin və xidmətlərin ağır və zərərli olmasını nəzərəə alaraq hesab edirik ki, hamilə və 3 yaşınadək uşağı olan qadınlara AR Əmək Məcəlləsində göstərilən güzəşt və təminatlardan əlavə təminatlar nəzərdə tutulmalıdır.

 

Təqdim olunmuş əmək müqaviləsinin nümunəvi forması AR-nın Əmək Məcəlləsinə uyğun hazırlanmışdır və əgər bütün işçilərlə bu qaydalara uyğun əmək müqaviləsi bağlanılırsa NHMT bunu müsbət hal hesab edir. Şirkətin təqdim etdiyi əmək müqaviləsinin nümunəvi formasında aşağıdakı təkliflərin də nəzərə alınmasını vacib hesab edirik.

 

1.Bu əmək müqaviləsinin tam olmasa da əsasən AR Əmək Məcəlləsinə əlavə edilmiş əmək müqaviləsinin nümunəvi formasına uyğun tərtib olunmasını və burada göstərilən bütün zəruri məlumat, hüquq və öhdəliklərin bu əmək müqaviləsinə daxil edilməsini vacib hesab edirik

 

2. Maddə 2.2. İşçinin əmək funksiyalarının qöşmada deyil,  əmək müqaviləsinin əsas hissəsində tam təfsilatı ilə göstərilməsi.

 

3. Maddə 2.6. İşçi ilə razılaşdırıldıqda ondan şirkətin təyin etdiyi digər yerlərdə vəzifələrinin yerinə yetirilməsi həvalə oluna bilər. İşçinin digər yerlərdə əmək funksiyasının yerinə yetirməsi əmək müqaviləsində konkkret göstərilməlidir və bu hallara yalnız əmək qanunvriciliyində göstərilən qaydada yol verilıə bilər.

 

4. Maddə3.1. Əmək müqaviləsində işçinin illik deyil, aylıq əmək haqqı göstərilməlidir. Bu əmək müqaviləsində əmək haqqına edilən mükafat və əlavə ödəmələr qeyd olunmalıdır.

 

5. Maddə. Şirkətin yüksək təhlükə mənbəyi olan işlərdə fəaliyyət göstərməsinə baxmayaraq əmək müqaviləsində onların bədbəxt hadisələrdən və peşə xəstəliklərindən söğorta olunması barədə müddəalar yoxdur.

 

Nəticə: Neftçilərin Hüquqlarını Mudafiə Təşkilatı İctimai  Birliyinin  Azərbaycanın neft sektorunda seçmə üsulu ilə əmək qanunvericiliyinə əməl olunması sahəsində monitorinqin nəticəsinə görə hesab edir ki, bu sahədə, xüsusən də əmək müqavilkəsini bağlanması sahəsində: “Salyan Oyl Limited“ Şirkəti üzrə -yaxşı, BP Exploration ( Caspian Sea) Ltd Şirkəti üzrə -qənaətbəxş,  ARDNŞ və Statoyl Hudro şirkətləri üzrə isə pisdir.

 

Xüsusi təhlükəli şəraitdə işləyən neftçilərin həyatı  sığorta problemləri.

 

            Neftçilərin Hüquqlarını Mudafiə Təşkilat (NHMT) İctimai  Birliyinin  Azərbaycanın neft sektorunda «işçilərin əməyin mühafizəsi hüququnun həyata keçirilməsi  üçün olan təminatlarla» əlaqədar apardığı araşdırmalar , təşkilata Azərbaycanda həyata keçirilən neft layihələrini reallaşdıran  xarici şirkətlərdə çalışan yerli işçilərdən və ARDNŞ-nin işçilərindən istehsalatda baş vermiş bədbəxt hadisələrlə əlaqədar daxil olan ərizə və şikayətlərin araşdırlması  göstərir ki ,istər xarici, istərsə də yerli işəgötürənlər  xüsusi  təhlükəli şəraitdə işləyən   işçilərin bədbəxt hadisədən sığortalanmasını həyata keçirilmir.

            Azərbaycan Respublikası Ämək Məcəlləsinin (ARƏM) 225-ci maddəsinə əsasən qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada və şərtlərlə  həyat üçün yüksək təhlükə mənbəyi olan işlərdə çalışan işçilər   işəgötürənlər tərəfindən mütləq icbari şəxsi sığorta edilməlidirlər  Təşkilat  hesab edir ki, işçilərin icbari sığorta olunmaması   Azərbaycan Respublikasının  Əmək Məcəlləsi ilə onlara verilən hüquqlarının və təminatlarının pozulmasıdır. Bir çox hallarda  müəssisə rəhbərləri Əmək Məcəlləsinin 225.3 və 211-ci maddələrini əsas tutaraq yüksək təhlükə mənbəyi olan işçilərin siyahısının tərtib olunmadığını  bəhanə edərək işçilərlə icbari  sosial sığorta müqaviləsini bağlamaqdan imtina edirlər. Halbuki  ARDNŞ-də və neft layihələrini reallaşdıran xarici şirkətlərdə mövcüd olan peşə və vəzifələrin  yüksək təhlükə mənbəyi olan peşə və vəzifələrə aid olmasını Əmək Məcəlləsinin 225 və 211-ci maddələrində göstərilən siyahı olmadan da təyin etmək olar. Belə ki, bu peşə və vəzifələrin yüksək təhlükə mənbəli peşə və vəzifələr olmasını AR-sı Nazirlər Kabinetinin   92, 175 saylı  qərarları və  sair digər normativ    hüquqi  aktlar da təsdiq  edir.

          Yerli işçilərlə eyni vəzifə və peşədə işləyən əcnəbi işçilər işdə xəsarət alarkən yüksək təhlükə mənbəyi olan işlərdə çalışma səbəbinə və istehsalatda bədbəxt hadisələrdən və peşə xəstəliklərdən  icbari sığorta  olunmalarına görə 100 000 ABŞ dollarından çox olmaqla   sığorta pulu alırlar. Yerli işçilər isə belə hallarda sığorta pulu almırlar. Misal olaraq Riqblast şirkətindən Asif İbrahimovu, Maqdermot şirkətindən Ramil Mehrəliyevi və başqalarını göstərmək olar.

Yuxarıda göstərilənləri əsas tutaraq Neftçilərin Hüquqlarını Müdafiə Təşkilatı hesab edir ki. ARDNŞ-də və onun struktur bölmələrində,Azərbaycanda fəaliyyət göstərən bütün xarici neft şirkətlərində  siyahının tərtib olunmamasını bəhanə edərək  yüksək təhlükə mənbəyi olan işlərdə çalışan işçilərin, istehsalatda bədbəxt hadisələrdən və peşə xəstəliklərdən  icbari sığorta  olunmaması  qanunsuzdur və işçilərin Ämək Məcəlləsi ilə göstərilən hüquqlarını   və təminatlarını pozur. Təşkilat hesab edir ki, işəgötürənlər işçilərin bu sahədə olan hüquqlarından sui- istifadə edir.

             Təşkilat tərəfindən işçilərin bu sahədə olan hüquqlarını qorumaq məqsədi ilə ARDNŞ-yə, Dövlət Əmək Müfəttişliyinə və sair orqanlara müraciət edilmiş və məhkəmə orqanlarında işçilərin bu hüquqları qorunmuşdur.

 

  • İşçilərin  içməli su ilə təchizatı(ARDNŞ).

 

            Ümumiyyətlə bu problemə yanaşma daha qlobal olmalıdır. Çünki, sualtı neft və qaz kəmərlərinin       çəkilişi üzrə xüsusiləşmiş idarə və  kadrlara malik olan ARDNŞ bu vaxtadək  dəniz platformalarına (məsələn.Neft Daşları) sualtı su kəmərinin çəkilişini reallaşdırmayıb. Bu isə iri dəniz platformaları, əlahiddə dəniz özülləri və estakadalarında işləyən işçilərin su ilə təchizatında həm problemlər yaradır, onların sağlamlığı üçün təhlükə yaradır, həm də şirkət üçün baha başa gəlir. Uzun illərdir ki, adı  çəkilən qurğuları içməli su ilə təmin edən gəmilərin su çənləri, nə də həmin qurğularda olan su çənləri vaxtlı vaxtında təmizlənib dizinfeksiya edilmir, gəmi ilə gətirilən və qurgulardakı çənlərdəki suların tərkibi  xüsusi labaratoriya şəraitində yoxlanmır . Hal-hazırda istifadə olunan çənlər isə  artıq 30-40 ildir istifadə olunur. Bu da müxtəlif xəstəlik mənbələrinə çevrilməklə işçilərin sağlamlığına təsir edir.

 

  • İstirahət otaqları (ARDNŞ).

 

ARDNŞ-də istirahət otaqları sanitariya gigiyena normalarına cavab vermir. İstirahət otağı ilə yemək otağı eynidir. Növbədən çıxmış işçilər itirilmiş əmək qüvvələrini bərpa etmək üçün normal dincələ bilmir. Otaqlar üvafiq məişət  avdanlığı ilə təchiz olunmur. Əksər özüllərdə mövcud avadanlıqların çoxu işçilər tərəfindən alınır (İnventarlaşdırılma aparılsa faktlar öz təsdiqini tapa bilər). Bəzi idarə və müəssisələrə məxsus istehsalat sahələrində işçilər üçün sanitar qovşaqların olmaması yaxud da olduqca pis vəziyyətdə olması faktları da   müşahidə olunur .

 

  • İşçilərin nəqliyyatla təmin olunması (ARDNŞ)

 

İşçilərin iş yerinə aparılıb gətirilməsi zaman  üç növ nəqliyyəat vasitəsindən istifadə olunur :

Hava nəqliyyatı-vertalyotla (bu  nəqliyyat vasitəsindən yalnız vəzifəli şəxslər istifadə edir);

Lakin bu halda :

Vertalyotlar olduqca köhnədir;

İnsanlara  vertallyota minməmişdən qabaq təhlükəsizliklə əlaqədar heç bir  təlimat verilmir;

Uçuş zamanı sərnişinlər xilasedici vasitələrlə təmin olunmur

Dəniz mədənlərinin ərzaqla bəzi hallarda avadanlıqlarla təmin olunmasında bu vertalyotlardan istifadə olunur,bu halda insanlar , ət,tərəvəz və qeyri məhsullar   eyni vertalyotda yola salınır.

Dəniz nəqliyyatı  :

Gəmilər köhnədir, hava küləkli və qasırğalı olanda işə gedə bilməyən neftçilərin sonradan dənizə yola salınmasında problemlər yaranır,işçilər vaxtlı vaxtında bir-birini əvəz edə bilmirlər(bu gəmilərin işə çıxma vaxtı yoxlanılsa məlum olar ki  onlara hər gün iş günü kimi qeyd olunur,küləkli havada da,qasırğalıda da) Älavə gəmiyə  və onların yol vərəsinin yoxlanmasına ehtiyac var.Gəmilərin sərnişinləri  üçün nəzərdə tutulmuş xilasedici vasitələrlə təminat aşağı səviyyədədir.

Quru nəqliyyatı(avtobuslar)

Bu avtobusların əksəriyyəti 60-70 –ci illərdə alınmış avtobuslardır. İşçilər işə yerlərinə çatıınca çox əziyyət çəkirlər.

 ARDNŞ-nin fəaliyyətinin ətraf mühitə təsiri

ARDNŞ  strukturuna daxil olan müəssisə və təşkilatların (Azneft İB,Azneftyağ NEZ, Azneftyanacaq NEZ ) fəaliyyəti zamanı  ətraf mühitin çirklənməsinə səbəb olur. Belə ki, Azneft İB –nin tabeliyində olan NQÇİ və qazma idarələrinin  neftçıxarma və qazma  avadanlıqları köhnə olduğu üçün neft sızmaları baş verir  və həm Xəzər biosferasına, həm də Abşeron torpaqlarına  çirklənməsinə səbəb olur

Neftayırma zavodları isə yaşayış massivində yerləşdiyindən və istehsalat prosesləri zamanı havaya  zərərli  tullantılar atıldığından  ətrafda yaşayan əhalinin sağlamlığına ciddi ziyan dəyir .Ətraf mühitə dəymiş ziyan görə zavodların ərazisində  fəaliyyət göstərən və ARDNŞ-nə aid olmayan müxtəlif şirkətlər  (məs.PELAX) də  məsuliyyət daşısalar da nədənsə onlar bu məsuliyyətdən kənarda qalırlar. Məhz ətraf mühitə dəyən ziyan nəticəsində zavodarətrafı  qəsəbələrdə (UPD, NZS) yaşayan əhali arasında xərçəng xəstəliyi artmışdır. Bu tullantıların verdiyi ziyan körpə uşaqlarda daha çox hiss olunur.

 Onu da qeyd etmək lazımdır ki, ARDNŞ-də Ekologiya idarəsi yaradılmış, quruda bir çox torpaqların təmizlənməsinə başlanmışdır. Bibiheybətneft ərazisində 100 ha-dək torpaq təmizlənmiş,17 təhlükə mənbəyi olan  göd qurudulmuşdur.Bunu müsbət hal kimi qeyd etmək olar. Lakin Xəzər biosferasınavə Abşeron torpaqlarına ciddi ziyan vuran  hələ sovetlər vaxtından qalmış köhnə neft  avadanlıqları yenisi ilə əvəz edilməsə bu sahəyə yönəldilmiş maliyə vəsaiti göyə sovrulmuş olur.

Bundan əlavə   Ekologiya idarəsi ilə yanaşı ARDNŞ tabeliyində müxtəlif təkrar şöbə və sexlər    mövcud olsa da neftayırma zavodları ərazisində neft tullantıları çirklənmiş suyu təmizləmək üçün EKOL Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti (Qeyd: hər iki zavoda bui şlə məşğul olan    sex  var).. də fəaliyyət göstərir və qurum   tutumlardan və dəniz səthindən yığılan neft yenidən zavoda satılır  ????

  • Əməyin mühafizəsi sahəsində  işəgötürənlərin öz vəzifələrini yerinə yetirməməsi.

 

Azərbaycan Respublikası Əmək Məcəlləsinin 215-ci maddəsinə əsasən əməyin mühafizəsi sahəsində müəssisənin mülkiyyətçisi və işəgötürəni işçilərin iş yerlərində əməyin mühafizəsi normalarının və qaydalarının yerinə yetirilməsinə bilavasitə cavabdehdirlər və bilavasitə iş yerlərinin sağlam sanitariya-gigiyena şəraitinin və əməyin mühafizəsinin qüvvədə olan normativlərə uyğunlaşdırılmasını, işçilərə lazımi sanitariya-məişət və müalicə-profilaktik xidmətinin təşkilini, əmək şəraiti zərərli, ağır olan və yeraltı işlərdə çalışan işçilərə pulsuz müalicəvi profilaktiki yeməklər, süd və ona bərabər tutulan digər məhsulların verilməsini, işçilərə müəyyən edilmiş müddətlərdə və tələb olunan çeşidlərdə pulsuz xüsusi geyim, xüsusi ayaqqabı və digər fərdi mühafizə vasitələrinin verilməsini və sair tədbirləri həyata keçirilməsini təmin etməlidirlər. Lakin ARDNŞ-də və xüsusən də dəniz obyektlərində Əmək Məcəlləsinin bu tələblərinə əməl edilmir. İşçilərin  təchiz olduğu  xüsusi geyimlər  işlədikləri ağır iş şəraitinə uyğun deyil, keyfiyytsizdir.Tez sıradan çıxdığı üçün işçilər öz  şəxsi paltar və ayaqqabılarından istifadə edir ki,bu da işçilərin sağlamlığına ciddi təsir göstərir. Bir çox hallarda isə sifariş verilmiş və alınmış xüsusi geyim formaları işçilərin ölçüləri ilə düz gəlmir. Təşkilatın apardığı analizlər göstərir ki, işçini müvafiq geyimlə təmin etməyən işəgötürənlər sonradan bu amildən sui- istifadə edərək işçilərlə əmək müqaviləsinə xitam verir. (ARDNŞ-nin nəqliyyat idarəsi). Təşkilat tərəfindən apatılan müqayisələr göstərir ki, xüsusi geyimlər  və əməyin mühafizəsi sahəsində təminat və icraat ARDNŞ şirkətində bərbad vəziyyətdə olduğu halda xarici şirkətlərdə daha yaxşıdır. İşçilərə lazımi sanitariya-məişət və müalicə-profilaktik xidmətinin təşkil edilməməsi, əmək şəraiti zərərli, ağır olan və yeraltı işlərdə çalışan işçilərə pulsuz müalicəvi profilaktiki yeməklər, süd və ona bərabər tutulan digər məhsulların verilməməsi.

 

Ölüm hadisələri;

Təşkilatın aldığı məlumata əsasən bu il  ARDNŞ-də   ---------------------            ölüm hadisəsi olub:

 

ARDNŞ-də Həmkarlar İttifaqları Təşkilatları.

 

Azərbaycan Respublikası  Əmək Məcəlləsinin 309-cu maddəsinə əsasən bu Məcəllənin tələblərinə əməl olunmasına ictimai nəzarət müvafiq həmkarlar ittifaqı orqanları tərəfindən həyata keçirməlidir. Lakin Azərbaycanın neft sənayesindəki  müəssisələrin tərkibində yaradılan    Həmkarlar Təşkilatı   müstəqil bir qurum  kimi  fəaliyyət göstərmədiyindən  müstəqil fəaliyyət göstərmək imkanından məhrumdurlar və Neft və Qaz sənayəsi işçilərinin Respublika Həmkarlar Komitəsi Komitəsinin filialları kimi fəaliyyət göstərirlər. ARDNŞ- nın  müəssisə və təşkilatlarında  fəaliyyət göstərən həmkarlar təşkilatları işəgötürənlər tərəfindən   Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsinin tələbləri  kobud surətdə pozulduqda işçilərin əmək hüquqlarını əksər hallarda qoruya bilmilər. Bəzən də   bu təşkilatlar yaddan çixarırlar ki, həmkarlar təşkilatları işçilərin əmək, iqtisadi və sosial huquqlarını qorulmalı olan və huquqların həyata keçirən orqandır, ARDNŞ- nın  müəssisə və təşkilatlarının struktur bölməsi deyil. Bu təşkilatlar heç bir araşdırma aparmadan, işçilərin hər hansı bir intizam xatası törədib - törətməməsindən asılı olmayaraq, bütün hallarda işəgötürənlərin yardımçı strukturuna çevrilirlər, heç bir araşdırma aparmadan formal olaraq onlarla bağlanmış əmək müqaviləsinin xitam olunmasına razılıq verirlər. Bir çox hallarda Neft və Qaz sənayəsi işçilərinin Respublika Həmkarlar Komitəsi Komitəsi onların təşkilatına üzv olmayan və Həmkarlar Təşkilatı olmayan xarici şirkətə işçinin əlehinə olan arayiş və sənədlər (Kentek şirkərinə) verirlər. Ümumiyyətlə bu sahədə müstəqil olaraq yaranan və müstəqil olaraq fəaliyyət göstərən Həmkarlar Təşkilatının fəaliyyət göstərməsi mümkün deyil. Misal olaraq Kaspian Şpyard şirkətinsə yaranmış Həmkarlar İttifaqı Təşkilatını göstərmək olar. 12 iyun 2008-ci ildə Kaspian Şpyard şirkətində işçilərin təşəbbüsü ilə Həmkarlar İttifaqı Təşkilatı yaranmış və Neft və Qaz Sənayesi Respublika Həmkarlar İttifaqı Komitəsində qeydiyyatdan keçmişdir. Respublika Həmkarlar İttifaqı Komitəsi tərəfindən təşkilata müvafiq təsis sənədləri təqdim edilmişdir. 5 ay müddətində Kaspian Şpyard şirkətinin rəhbərliyi tərəfindən Həmkarlar İttifaqı Təşkilatına normal fəaliyyət göstərilməsinə imkan verilməmiş və son nəticədə təşkilatın fəalları, o cümlədən Həmkarlar İttifaqı Təşkilatının sədri, müavini ( şəhid ailəsi, məcburi köçkün və müharıbə veteranı) və İdarə Heyətinin fəal üzvləri işdən azad edilmişlər. Bütün bu hadisələrdə Respublika Həmkarlar İttifaqı Komitəsi seyrçi mövqe tutmuş və şirkətdə Kaspian Şpyard şirkətinin rəhbərliyi tərəfindən məcburi surətdə təsis edilən ikinci Həmkarlar İttifaqı Təşkilatının yaradılmasında fəal iştirak etmişlər.

 

Təşkilatın rəhbəri:                                                                                                                                                  Mirvari Qəhramanlı

 

Təşkilat rəhbərinin huquqi məsələlər üzrə müavini                                                                                                         Azər Quliyev

 

 

Neftçilərin Hüquqlarını Müdafiə Təşkilatı. Əmək hüquqlarının müdafiəsi –2008-ci il

 

 

1.

07.01.2008.

Tarverdiyev Məmməd

Mənzil növbəsinə bərpa

Bibiheybətneft  NQÇİ

Səbail rayon məhkəməsində   müdafiə

 

Məhkəmə qətnaməsi ilə 

təmin edilib.

Hakim Famil Nəsibov

2.

09.01.2008

Gözəlov Elşən

əmək haqqının ödənilməsi

Kentek Şirkəti

Bakı Apellyasiya məhkəməsində müdafiə..

Hakim-İlqar Dəmirov.

Təmin edilməyib.

3.

09.01.2008

Məcidov Cavid

əmək haqqının ödənilməsi

Kentek Şirkəti

Bakı Apellyasiya məhkəməsində müdafiə.

Təmin edilməyib.

Hakim-İlqar Dəmirov

4.

09.01.2008.

İsgəndərov Musa,

Qarayev Xalid-cəmi -5nəfər

əmək müqaviləsinə xitamverilməsi,əmək haqqının ödənilməməsi.

SDL Şirkəti

Hüququ yardım,şirkətə müraciət.

Şirkətdə qanunun

tələbləri kütləvi kütləvi surətdə pozulur

 

5.

09.01.2008.

Hümbətova İntizar

Işdənçıxmamüavinatlarının və məzuniyyət pulunun ödənilməsi

NeftçiSağlamlıq İdmanMərkəzi-ARDNŞ

Mərkəzə müraciət olunub,araşdırma aparılıb.

Təmin edilib.

Məhkəməyə hazırlıq mərhələsində.

6.

10.11.2008.

Ələsgərov Etibar

Işə bərpa

Abşeronneft NQÇİ

AR-nın Ali məhkəməsinə müraciətlə əlaqədar hüququ yardım.

----------------------

7.

10.01.2008.

Kərimov Eynulla

əmək pensiyssının yenidən hesablanması

AR-nın Sosial Müdafiə Fondu

Hüququ yardım, Fonda müraciət.

----------------------

8.

11.01.2008.

Ramazanov Rəşad

əmək haqqının ödənilməsi, müvafiq işlə təmin edilmə

KSA Deutaq. Şirkəti

Səbail rayon məhkəməsində müdafiə.

 

Hakim Fuad Hüseynov

Təmin edilməyib

9.

11.01.2008.

Rzayeva İradə

Həyat yoldaşı H.Hüseynəliyevin işdə ülümü ilə əlaqədar müavinatların ödənilməsi

Nərimanneft NQÇİ

Hüququ yardım

-----------------------

10.

12.01.2008.

Qasımov Əbülfəz

əmək xəsarəti ilə əlaqədar

PCH-AZ Şirkəti

AR-nın Ali məhkəməsində özünü müdafiə ilə əlaqədar hüququ yardım

----------------------

11.

14.01.2008.

Cəfərov Ramin

əmək müqaviləsinə xitam verilməsi .

Dərin Özüllər Zavodu-ARDNŞ

Hüququ yardım

----------------------

12.

14.01.2008.

Ramazanov Samir.

əmək xəsarəti ilə əlaqədar

PCH-AZ Şirkəti

AR-nın Ali məhkəməsində özünü müdafiə ilə əlaqədar hüququ yardım

-----------------------

13.

15.01.2008.

Quliyeva Mətanət.

Həyətyani sahə ilə əlaqədar.

Sosial İnkişaf İdarəsi

Hüququ yardım

----------------------

14.

16.01.2008.

Mövsümov Rövşən

əmək xəsarəti ilə əlaqədar İZ Aktının verilməməsi.

Suraxanı Oyl Şirkəti

Hüququ yardım.

----------------------

 

15.

17.01.2008.

Əliyev Fariz

Yolların təmiri ilə əlaqədar.

AR-nın Prezidentinə məktub

Hüququ yardım

-----------------------

16.

21.01.2008.

Rzayeva İradə

Həyat yoldaşı H.Hüseynəliyevin işdə ülümü ilə əlaqədar maddi yardımın ödənilməsi

Nərimanneft NQÇİ

ARDNŞ-nin Prezidentinə məktub

-----------------------

17.

21.01.2008.

Quliyev Asif

Məzuniyyət hüququnun həyata keçirilməsi

ARDNŞ

Hüququ yardım

-----------------------

18.

22.01.2008.

Zamanov Soltan

Mənzil hüququ

Bibiheybətneft

Hüququ yardım

------------------------

19.

22.01.2008

İsmayılov Mehti

Pensiya haqqında

Bibiheybətneft

Hüququ yardım

------------------------

20.

23.01.2008.

Qurbanov Elçin

əmək haqqının artırılması barədə

PCH Şirkəti

Hüququ yardım

------------------------

21

23.01.2008.

Həsənov Əlihüseyn

Istirahət və bayram günlərində işə görə əmək haqqının ödənilməsi

CSM Şirkəti

Hüququ yardım

-----------------------

22.

23.01.2008.

Bağırov Cavanşir

Məzuniyyət günlərinin ödənilməsi barədə

Binəqədi Oyl Şirkəti

Hüququ yardım

-----------------------

23.

23.01.2008

Kərimov Rəşad

Işə bərpa və əmək haqqının ödənlməsi

KBR şirkəti

Hüququ yardım

Yasamal r.məkəməsində iddia

təmin olnmayıb

Hakim: T.İsmayılov.

24.

23.01.2008

Məmmədov Telman

Istirahət və bayram günlərində işə görə əmək haqqının ödənilməsi

Bakı Neft Emalı zavodu

Hüququ yardım

 

--------------------------

25

28.01.2008

Əliyev Mirzağa

Sahibkarlıq fəaliyyətinə imkan verilməməsi

AR-nın Nəqliyyat Nazirliyi

Hüququ yardım

 

-------------------------

26.

01.02.2008

Əliyev Vüsal

Yüngül işlə təmin edilmə

Momentum Encinirinq şirkəti

Hüququ yardım

Təmin edilib.

27.

01.02.2008

Mustafayev Ələsgər

Qətnamənin hissə-hissə icra oiunması

Xətai rayon məhkəməsi

Hüququ yardım

--------------------------

28

04.02.2008

Tarverdiyev Məmməd

Mənzil növbəsi barədə məhkəmə qətnaməsinin icrası

Bibiheybətneft NQÇİ, Səbail rayon məhkəməsi.

 

Hüququ yardım

 

-------------------------

29

04.02.2008

Kərimov Rəşad

Işə bərpa və əmək haqqının ödənlməsi

KBR şirkəti

Hüququ yardım

Bakı Apellyasiya məhkəməsinə

apellyasiya şikayəti

30

06.02.2008

Salmanov Şakir

Işlə təmin olunma

Bos Şelf şirkəti

Hüququ yardım

---------------------------

31

07.02.2008

Ələsgərov Etibar

Işə bərpa və əmək haqqının ödənlməsi

Abşeronneft NQÇİ

Hüququ yardım, Kassasiya Şikayəti ilə əlaqədar

Ali məhkəməyə Kassasiya Şikayəti

32

07.02.2008

Orucov Firdovsi

Dəymiş ziyanın ödənilməsi ilə əlaqədar

BP, Firxford

 Şirkər rəhbərliyi ilə araçdırna, Hüququ yardım

 

-------------------------

33

08.02.2008

Şixov Hacımet

Işə bərpa və əmək haqqının ödənlməsi, normadan artıq işə görə əmək haqqının ödənilməməsi

Kaspian Vireline Servises şirkəti

Hüququ yardım. Şirkər rəhbərliyi ilə araçdırna

Təmin edilib.

Məhkəməyə hazırlıq mərhələsində

34

13.02.2008

Mirzəyeva Samirə

Işə bərpa və əmək haqqının ödənlməsi

 

Həmkarlar İttifaqı Konfederasiyası

Hüququ yardım . Məhkəmə qərarının icrasıilə bağlı.

AR Ali məhkəməsi

Təmin edilməyib

35.

15.02.2008

Həsənov Bayram

əmək haqqının az ödənilməsi barədə

Dərin özüllər zavodu

Hüququ yardım

---------------------------

36.

18.02.2008.

Şirkətijn bir qrup işçisi (iş yerlərini itirmək qorxusuna adların bildirmək istəmirlər)

Məzuniyyət pulunun, normadan əlavə işə görə əmək haqqının ödənilməməsi, əmək xəsarətlərinin qeydə alınmaması

Kaspian Şpyard

Hüququ yardım

----------------------------

37.

18.02.2008

Bir qrup işçi

Mənzil növbəsinə b

Suraxanı Oyl

Hüququ yardım

------------------------------

38.

19.02.2008.

Bir qrup işçi

Mənzil növbəsinə bərpa

Binəqədi Oyl

Hüququ yardım

----------------------------

39.

19.02.2008.

Tağıyev Rüfət

Işdən kənarlaşdırma, öz işinə byraxılmamaq, sağlamlığını müvəqqəti itirmə ilə əlaqədar.

CSM şirkəti

Hüququ yardım, araşdırma aparılıb, həmkarlar ittifaqı təşkilatı ilə bir yerdə

Təmin edilib.

40.

20.02.2008.

Məmmədov İslam

Peşə xəstəliyl, məzuniyyət pulu.

Azfen birgə müəssisəsi

Hüququ yardım

-----------------------------

41

25.02.2008

Hacıyev İsmayıl

Işdən azad olma

Azərneftyağ NEZ TəmirTikinti

İdarəsi

Hüququ yardım

----------------------------

42

26.02.2008

Şükürov Mansur

Özəlləşdirmə barədə

Azərneftlahiyətikinti

Hüquqi yardım

Müəssisənin səhmlərinə

sahib olmasına baxmayaraq

heç bir məlumat verilmir

43

27.02.2008

Qolitsina İraida

Pensiya yaşına çatmaqla əlaqədar işdən şıxmaya məcbur edilmə

Geoloji Kəşfiyyat Kontoru- ARDNŞ

Hüquqi yardım

Pensiya yaşında olan işçiyə

öz ərizəsi ilə işdən azad

olunma barədə təkliflər olunub.

44

04.03.2008

Tarverdiyev Məmməd

Mənzil hüququ

Bibiheybətneft NQÇİ

Bakı Apellyasiya məhkəməsində müdafiə

Hakim- Gündüz Quliyev

apellyasiya şikayəti ilə əlaqədar

45

05.03.2008.

Bir qrup işçi

əmək haqqı

Bibiheybətneft NQÇİ

Hüquqi yardım

20 faiz əmək haqqının

artmasına baxmayaraq:

məsələn 300 manat alan

 işçi artımdan sonra 260

manat alır.

46

05.03.2008.

Qasımov Fərhad və digər işçilər-11 nəfər

Qısa müddətli əmək müqaviləsi, müavinatlar-

1həftə, 1aylıq

Yurest Səport Servises İnternəşnl Limited

Hüququ yardım

Kipr şirkəti

47.

10.03.2008.

Sadıqov Nizami- 5nəfər

3 aylıq əmək haqqının verilməməsi

Yurest Səport Servises İnternəşnl Limited

Hüquqi yardım

Kipr şirkəti

48

10.03.2008

Taryel Tağıyev, Fuad Qasımov

3 aylıq əmək haqqının verilməməsi

Riqblast şirkəti

Hüquqi yardım

Səbail rayon məhkəməsinə

 iddia –hakim Fuad Hüseynov

 -təmin olunub

49

11.03.2008

Hümbətov Habil

əmək haqqı 20 faiz artmasına baxmayaraq artı m azolmuşdurartımdan əvvəi-300manat, artımdan sonra 310 manat?

Azərneftyağ NEZ-du

Hüquqi yardım

ARDNŞ-yə məktub

 

 

-----------------------------

50

12.03.2008

Məcidov Ramil

Işə bərpa

Şirvan oyl şirkəti

Işə bərpa olunmaq üçün iddia nüddəti üzürsüz səbəblərdən buraxılıb.

Iddia əsaslı deyil

51

14.03. 2008

Əzizov Şamil

3 aylıq əmək haqqının ödənilməsi

Riqblast şirkəti

Bu şirkətdə bu əmək haqqını almaq üçün ən azı AÇG- də 12 ay iş stajı vacibdir

 

Iddia əsaslı deyil

52

18.03.2008.

Əliyev Xaliq

3 aylıq əmək haqqının ödənilməsi

Riqblast şirkəti

Hüquqi yardım. Səbail rayon məhkəməsinə iddia ərizəsi verilib.

 Hakim- FuadHüseynov.

Səbail rayon məhkəməsi

 –təmin olunub

53

25.03.2008

Qafarov Ədalət

Mənzil növbəsinə qəbul

Informasiya, texnologiya və rabitə idarəsi.ARDNŞ

Hüquqi yardım,müəssisəyə müraciət

 

-------------------------

54

01.04.2008

Məmmədov Kamal

Mənzil növbəsinə qəbul olunma barədə

Neft daşları

Hüquqi yardım

Telefonla müraciət edib

55

02.04.2008

Bir qrup işçi

Inflyasiya ilə əlaqədar əmək haqqının artırılması barədə

Riqblast şirkəti

Hüquqi yardım, Şirkətə məktubla müraciət edilib

Şirkətdə əmək haqqı işçilərin

 əmək haqqı 17 faiz artırılıb

56

03.04.2008

Rəfiyeva Rəfiqə

Mənzil növbəsindən həyat yoldaşının çüxarılması- Oqtay Rəfiyev

28 May NQÇİ

Hüquqi yardım

 

---------------------------

57

04.04.2008

Cəbrayılova Aytən

Hamiləlik və doğumla əlaqədar əmək hüquqlarının pozulması

KBR şirkəti

Hüquqi yardım

 

---------------------------

58

08.04.2008

Orucov Kənan

Iş yerinin dəyişdirilməsi barədə

CSM

Hüquqi yardım

 

----------------------------

59

08.04.2008

Məhərrəmov Rəşid

Işə bərpa, 3 aylıq əmək müqaviəsi

Dərin özüllər zavodu

Hüquqi yardım

Qaradağ Rayon

Məhkəməsinə İddia

Ərizəsi. 11.04. 2008.

60

09.04.2008

İzzətov Hüseyn

Işə bərpa- müddətli əmək müqaviləsinə xitam verilməsi ilə əlaqədar.

Sparros Ofşor şirkəti

Hüququ yardım

 

---------------------------

 

61.

16.04. 2008

Vəliyev Kənan

BTC kəmərinin torpaq sahəsindən keçməsi ilə əlaqədar

BP Şirkəti, Ağstafa bələdiyyəsi

BP şirkətinə müraciət

 

Təmin olunub.

62

16.04. 2008

Aslanov Seymur

Momentum Encinerinq şirkətində əmək xəsarəti

Momentum Encinerinq şirkəti

Əmək xəsarətnin araşdırılmasında iştirak

 

İZ Aktı verilib

63

17.04.2008

Əliyev Məmməd

Işə Bərpa, əmək xəsarəti

Qreat Vali Drillinq Kompani

Dövlət Əmək Müfəttişliyinə ərizə ilə müraciət, məhkəməyə müraciət etmək üçün sənədlərin hazırlanması

 

64.

17.04.08.

Abdullayev Rahib

Mənzil Növbəsi

ARDNŞ_ Təhlükəsizlik İdarəsi

 Sosial İnkişaf İdarəsinə müvəqqəti olaraq mənzillə təmin olunma barədə müraciət

 

----------------------------

65

18.04.08

Dövlət Əmək Müfəttişliyi

Əmək Məcəlləsinin 45 və 47-ci maddələrinin tədbiqi qaydalarının yoxlanılması

Dərin Özüllər zavodu

əvvəlcədən razılıq alınsada iştiraka zavod rəhbərliyi tərəfindən imkan verilməyib

 

 

---------------------------

66

24.04.08

Rauf Kazımov

Şiddətli töhmətlə əlaqədar

Momentum şirkəti

Hüququ yardım

----------------------------

67

24.04.08

100 nəfər

Inflyasiya ilə əlaqədar əmək haqqlarının artırılması

Riqblast şirkəti

Hüququ yardım

 

Təmin edilib.

68

28.04.08

Təhminə Əsədova – 49-li məktəb- dir.

Xarici şirkətin (BP)işçiləri tərəfindən avtomobillərlə əlaqədar problemlərin yaradılması

BP şirkəti

Hüququ yardım

 

 

------------------------

69

29.04.08

32 nəfər

Inflyasiya ilə əlaqədar əmək haqqının qaldırılması-tətil keçirilib

Qreat Vali Drillinq Kompani

 

Hüququ yardım

3gün müddətində işçilərə

 bu barədə məlumat verilməsi

bildirilib

70

29.04. 08

Orucov Firdovsi

Işə bərpa

BP Firxford

Hüququ yardım

------------------------------

71

29.04.08

Balayev Vüsal

“işə bərpa”

“Momentum Encinirinq” şirkəti

 

Hüququ yardım

 

--------------------------

72

30.04.2008

Qənbərov Elbəyi

Ixtisarla əlaqədar əmək haqqının ödənilməsi

Nobel Oyl çirkəti

Hüququ yardım

 

Təmin edilib

73.

05.05.2008

Ələsgərov Etibar

Işə bərpa

Balaxanıneft NQÇİ

Hüququ yardım

Ali Məhkəmədə iddia

təmin edilməyib

74

06. 05.2008

Həsənov Əlihüseyn

Həmkarlar İttifaqının ştatı barədə

CSM

Hüququ yardım

--------------------------

75

16.05.2008

Məmmədov Səxavət

Səhmə görə dividentin ödənilməməsi

ARDNŞ. Təmir Tikinti SC

Hüququ yardım

 

----------------------------

76.

22.05. 2008

Ələsgərov Etibar

Avropa Məhkəməsinə Şikayət

Balaxanıneft NQÇİ

Hüquqi yardım. Avropa Məhkəməsinə müraciət.

 

----------------------------

77.

22.05. 2008.

Rəşid Məhərrəmov

Məhkəmə -Hüquq Şurasına müraciət

Dərin Özüllər Zavodu

Məhkəmə– Hüquq  Şurasına

ərizə ilə müraciət.

 

---------------------------

78.

22.05. 2008

Rəşid Məhərrəmov

Işə bərpa

Dərin Özüllər Zavodu

Bakı Apellyasiya Məhkəməsinə- Apellyasiya Şik.

Təmin edilməyib

79.

27. 05. 2008

Firdovsi Orucov

Işə bərpa

BP- ABƏŞ,

Səbail rayon məhkəməsinə -

İddia ərizəsi

 

----------------------------

80

01.06.08

Aytən Cəbrayılova

Işə bərpa - əmək haqqı

KBR

İddia Ərizəsi- yasamal rayon məhkəməsinə

Hakim Svetlana Əhmədova- təmin edilib

81

01.06.08

Rəşid Məhərrəmov

Işə bərpa

Dərin Özüllər Zavodu

Ədliyyə Nazirliyinə Şikayət-hakim İsmayıl Xəlilov

 

------------------------------

82

01.06.08

Zərəngiz Naqdinova

Mənzil növbəsindən qanunsuz çıxarılma

Geofizika və geologiya idarəsi

ARDNŞ-yə müraciət

----------------------------

83

07.06.08

Şəbiyev Fəxrəddin

Güzəştli şərtlərlə pensiya hüququ

“ Nərimanneft” NQÇİ

Hüquqi yardım

----------------------------

84

07.06.08

Bir qrup işçi-50 nəfər

Inflyasiya ilə əlaqədar əmək haqqının artırılması

Momentum Encinirinq

Hüquqi yardım

50 faiz əmək haqqı artırılıb

85

11.06.08

Məhərrəmov Vidadi

əmək haqqının ödənilməsi

Turan Xəzinədar-Türk şirkəti.Bakı –Qəbələ su kəməri

Hüquqi yardım

 

 

---------------------------

86

11.06.08

Bir qrup işçi-180 nəfər

əmək haqqının artırılması

Caspian Şhpyard

Tətillə əlaqədar hüquqi yardım

------------------------------

87

12.06.08

6 nəfər işçi

əmək haqqının artırılması, ikiqat mühasibatlıq,əmək müqaviləsinin bağlanmaması

Straits şirkəti

Hüquqi yardım

 

 

--------------------------

88

17.06.08

Məmmədov Şahbaz

əmək xəsarəti ilə əlaqədar müavinatın ödənilməsi

ARDNŞ, Neft daşları NQÇİ

Səbail məhkəməsinə iddia ərizəsi

Hakim Famil Nəsibov

89

17.06.08

Muradov Şahqulu

əmək xəsarəti ilə əlaqədar müavinatın ödənilməsi

ARDNŞ, Neft daşları NQÇİ

 

 

Səbail məhkəməsinə iddia ərizəsi

Hakim Famil Nəsibov

90

20.06.08

Zamanov Soltan

Mənzildən çıxarılma

Bibiheybətneft NQÇİ

Səbail məhkəməsi

Hakim Araz Hüseynov işçinin əlehinə qərar

91

23.06.08

Eyvazov Yunis

Iyun ayında əmək xəsarəti alıb

ARDNŞ. Neft kəmərləri idarəsi

Dövlət əmək müfəttişliyinəməlum

Müəssisə tərəfindən gizlədilib

92

23.06.08

Məlikov Mahmud

Işə Bərpa

“ EF” MMC

İddia ərizəsi- Nəsimi rayon məhkəməsi –işə bərpa

Hakim Xuraman Məhərrəmova – qismən təmin olunub.

93

23.06.08

Nəsirova Ofelya

əmək haqqı ilə əlaqədar əmək müqaviləsində dəyişikliklə əlaqədar

Azərneftyanacaq NEZ

Hüquqi yardım

 

Təmin olunub

94

02.07.08

Məmmədov Sərdar

3 aylıq əmək haqqının ödənilməsi

SDL çirkəti

Hüquqi yardım

-------------------------

95

07.07.08

Nəbiyev Samir

Son haqq hesabın ödənilməsi

SDL şirkəti

Hüquqi yardım

----------------------------

96

07.07.08

-------      Zakir

əməkxəsarəti nəticəsində işdə həlak olub

Qum adası NQÇİ

 

 

---------------------------

97

08.07.08

Əliyev Tofiq

Maddi yardımın ödənilməsi

Sosial tikinti İdarəsi

ARDNŞ-yə kömək göstərilməsi ilə əlaqədar müraciət

 

----------------------------

98

08.07.08

Abdullayev Veys

Mənzil növbəsindən çıxarılma

Bibiheybətneft NQÇİ

ARDNŞ-yə məktubla müraciət

------------------------------

99

18.07.08

5 nəfər Nizami rayon sakini

Yaşayış hüquqlarının pozulması

ARDNŞ-nin Prezidenti R.Abdullayevin millət vəkili kimi onlara kömək göstərməməsi

Hüquqi yardım

 

 

--------------------------

100

04.08.08

Məmmədov Təvəkkül

Güzəştli şərtlərlə pensiyaya çıxmaqla əlaqədar

Neft Daşları NQÇİ

Hüquqi yardım

 

----------------------------

101

08.08.08

Abdullayeva Ofelya

3 aylıq müddətli əmək müqaviləsinə xitamla əlaqədar-47 il iş stajı

Dövlət Elmi Tədqiqat lahiyə İnstitutu

Hüquqi yardım, müəssisəyə müraciət

 

-----------------------------

102

12.08.08

Zərbəliyev Əmrah

Bağ sahəsinin verilməsi

Nərimanneft NQÇİ

Hüquqi yardım

----------------------------

103

20.08.08

Axundova Mehriban

əmək müqaviləsində olmayan içə görə əmək haqqının ödənilməməsi

Statoyl

Hüquqi yardım

 

----------------------------

104

26.08.08

Şahbazov Şahbaz

Işə bərpa

Neft daşları

Hüquqi yardım

----------------------------

105

12.09.08

Bir qrup işçi

Dəniz şəraitinə görə 40 faiz əmək haqqının kəsilməsi ilə əlaqədar

Neftqaztəmirtikinti

ARDNŞ

Hüquqi yardım

 

--------------------------

106

12.09.08

Məmmədov Sabir

Işə bərpa

Neft daşları NQÇİ

Hüquqi yardım

-------------------------

107

24.09.08

25 nəfər işçi

Normadan artıq işə görə əmək haqqının ödənilməməsi

Binəqədi oyl

Hüquqi yardım

 

-----------------------------

108

25.09.08

Əliyev Elçin

Ixtisarl əlaqədar işdən azad olma

Binəqədioyl

Hüquqi yardım

------------------------------

109

25.09.08

120 nəfər işçi

Mənzil növbəsinə bərpa

Binəqədioyl

Hüquqi yardım

-----------------------------

110

26.09.08

Zahid Nəsir

Işə bərpa

Binəqədioyl

Hüquqi yardım

----------------------------

111

26.09.08

Bayram Əliyev

Işə bərpa

Binəqədioyl

Hüquqi yardım

 

112

02.10.08

Məmmədhəsənov Vəli

Dəymiş ziyanın ödənilməsi ilə əlaqədar

Bibiheybətneft NQÇİ

Hüquqi yardım

------------------------------

113

06.10.08

Ağayev Emin

Işə bərpa

Momentum Encinirinq şirkəti

Hüquqi yardım

-----------------------------

114

06.10.08

50 nəfər işçi

əmək haqqı qərarla 25 faiz artsa da əmək haqqında artım yoxdur.

Neft daşları NQÇİ

Hüquqi yardım

------------------------------

115

09.10.08

Quliyev Niyaməddin

Məzunuyyətpulunun və digər əmək haqqının ödənilməsi

Qreat Vali Drilinq

Hüquqi yardım

Təmin olunb-məhkəmə mərhələsində-əmək haqqı tam ödənilib

116

09.10.08

Quliyev Elman

Məzunuyyətpulunun və digər əmək haqqının ödənilməsi

Qreat Vali Drilinq

Hüquqi yardım

Təmin olunub-məhkəmə mərhələsində

117

14.10.08

92 nəfər

əmək haqqının artırılması, tibbi sığortanın bağlanması

Anşaq Petrol

Hüquqi yardım

 

---------------------------

118

17.10.08

Hüseynov Tahir

əvvəlki işinə, buruq ustası vəzifəsinə bərpa

Siyəzən qazma Ekspedisiyası

Hüquqi yardım-

 

 

-------------------------

119

17.10.08

Bayramov Rasim

3 aylıq əmək haqqının ödənilməsi

BP, Bos-Şelf

Hüquqi yardım

Hakim Fuad Hüseynov-təmin olunub

120

17.10.08

Qarayev Gəray

3 aylıq əmək haqqının ödənilməsi

BP, Bos-Şelf

Hüquqi yardım

Hakim Fuad Hüseynov- təmin olunub

121

17.10.08

Bəşirov İlham

3 aylıq əmək haqqının ödənilməsi

BP, Bos-Şelf

Hüquqi yardım

Hakim Fuad Hüseynov –Təmin olunub

122

17.10.08

Mustafayev Fariz

3 aylıq əmək haqqının ödənilməsi

BP, Bos-Şelf

Hüquqi yardım

Hakim Fuad Hüseynov- Təmin olunub

123

17.10.08

Əliyev İntiqam

3 aylıq əmək haqqının ödənilməsi

BP, Bos-Şelf

Hüquqi yardım

Hakim Fuad Hüseynov-Təmin olunub

124

17.10.08

Həbibov Hüseyn

3 aylıq əmək haqqının ödənilməsi

BP, Bos-Şelf

Hüquqi yardım

Hakim Fuad Hüseynov – Təmin olunub

125

24.10.08

5 nəfər işçi

əmək haqqı qərarla 25 faiz artsa da əmək haqqında artım yoxdur.

Bibiheybətneft NQÇİ

Hüquqi yardım

 

-------------------------

126

30.10.08

İbrahimov Asif

İZ Aktının qeydə alınması

Riqblast

Hüquqi yardım

----------------------------

127

04.11.08

Qarayev Neman

Həmkarlar ittifaqının yaradılması ilə əlaqədar təqib

Caspian Şhpyard

Hüquqi yardım

12.11.08-ci il tarixdə Həmkarlar ittifaqı təşkilatı təsis olunub

128

04.11.08

Sevda Məmmədova

Işə Bərpa

Abşeron əməliyyat şirkəti

Hüquqi yardım

----------------------------

129

04.11.08

Nigar Axundova

Işə Bərpa

Abşeron əməliyyat şirkəti

Hüquqi yardım

------------------------------

130

04.11.08

İnna Rüstəmova

Işə Bərpa

Abşeron əməliyyat şirkəti

Hüquqi yardım

-----------------------------

131

08.11.08

Məmmədov Qiyasəddin

Işə bərpa

CSM şirkəti

Hüquqi yardım

-----------------------------

132

08.11.08

Alyona

Işə bərpa

EAST- Vest- Helikopter Servises LTD

Hüquqi yardım

 

133

13.11.08

Məmmədov Qudrət

Normadan əlavə işə görə əmək haqq, əmək müqav-iləsinin bağlanmaması

Neftqaztikinti-ARDNŞ

Müəssisəyə müraciət

Təmin. 350 manat əmək haqqı ödənilib, ə.müqaviləsi verilib.

134

14.11.08

İbrahimov Asif

Tibbi arayışın alınması

GİM ( SOS) klinikası

Hüquqi yardım

Təmin edilib
               

 

 

1

135

17.11.08

3 nəfər pensiyaçı

 

 

 

------------------

Maddi yardımın Əsasnamədə nəzərdə tutulduğundan azverilməsi

Bibiheybətneft NQÇİ

Hüquqi yardım

 

 

--------------------------

 

136

18.11.08

Həsənov Qoşqar

əmək xəsarəti- müavinat

Caspian Şpyard

Hüquqi yardım

--------------------------

137

19.11.08

Həsənov Fəxrəddin

əmək xəsarəti

Qum adası

Hüquqi yardım

----------------------------

138

28.11.08

Rəfiyev  Vidadi

Torpaqla əlaqədar kompensasiyanın ödənilməsi

Bakı-Qəbələ-Oğuz

Hüquqi yardım

------------------------------

139

28.11.08

Mahnudov Lətif

Torpaqla əlaqədar kompensasiyanın ödənilməsi

Bakı-Qəbələ-Oğuz

Hüquqi yardım

 

----------------------------

140

28.11.08

Əziz Rəhmanov

Növbədən əlavə işlədilmə

Qum adası

Hüquqi yardım

-----------------------------

141

28.11.08

Ramil Cəbrayılov

Ixtisarla əlaqadar işdən azad etmə

KBR

Hüquqi yardım

------------------------------

142

01.12.08

Bir qrup işçi

Uşaq bağçasında qiymətin 100 manat təyin edilməsi

Sosial inkişaf İdarəsi

Hüquqi yardım

Təmin olunub

143

01.12.08

Rasim Həsənov

Müddətli əmək müqaviləsi müddətinin bitməsi-işdən azad etmə

KSA_- DEUTAQ

Hüquqi yardım

-------------------------

144

01.12.08

 

Südabə Sərdarova

Müddətli əmək müqaviləsi müddətinin bitməsi-işdən azad etmə

DETLİ-ARDNŞ

Hüquqi yardım

əmək müqaviləsinin müddətinin qurtarması ilə əlaqədar işdən azad olunsada belə bir müqavilə bağlanmayıb

 

 

145

03.12.08

Ariz Nəzərov

İZ Aktının verilməsi

Şlyunber

Hüquqi yardım

---------------------------------

146

03.12.08

Hüseynov İxtiyar

Müddətli əmək müqaviləsi müddətinin bitməsi-işdən azad etmə

Caspian Şhpyard

 

İddia-Səbail rayon məhkənəsinə

Hakim Bağırov Nurəddin

Səbail rayon məhkəməsi

147

03.12.08

Qarayev Neman

Müddətli əmək müqaviləsi müddətinin bitməsi-işdən azad etmə

Caspian Şhpyard

İddia- Səbail rayon məhkəməsinə

Hakim KəmaləƏmirxanova

Səbail rayon məhkəməsi

148

03.12.08

Sadıqov Teymur

Müddətli əmək müqaviləsi müddətinin bitməsi-işdən azad etmə

Caspian Şhpyard

Hüquqqi yardım

 

 

------------------------------

149

03.12.08

Muradov Şahqulu

Məmmədov Şahbaz

əmək xəsarəti ilə əlaqədar xüsusi tibbi xidmətə görə əmək haqqının ödənilməsi

ARDNŞ

NEFT Daşları

Səbail rayon məhkəməsində  müdafiə

Səbail rayon məhkəməsində iddia təmin olunub.hakim Famil Nəsibov

150

03.12.08

Aytən Cəbrayılova

Işə bərpa

KBR

Bakı Apellyasiya

Məhkəməsində müdafiə

Bakı Apellyasiya

Məhkəməsi  Ülvi Mayılov

Təmin olunub

151

10.12.08

Hakim Haqverdiyev

Mənzil növbəsinə bərpa

Sosial İnkişaf İdarəsi

Iddia əsaslı deyil. Öz mənzilini 2 il əvvəl satıb.

Məhkəmə qətnaməsi ilə təmin olunmayıb.

152

15.12.08

Heydərov Samir

əmək müqaviləsində göstərilən işlə təmin

Halliburtun

Hüquqi yardım

----------------------------------

 

153

29.12.2008

Bir qrup-150 nəf.

Ixtisarla əl. Işdən azad

Qarasu şirkəti

Hüquqi yardım

----------------------------------

155

30.12.2008

Bir qrup işçi

Ixtisarla əl. Işdən azad etmə

Binəqədi oyl

Hüquqi yardım

-----------------------------------

 

156

30.12.2008

Bir qrup işçi

Ixtisarla əl. Işdən azad etmə

Abşeron Əməliyyat şirkəti

Hüquqi yardım

-----------------------------------